امسال برای سال تحصیلی، بازگشایی مدارس با وجود شرایط کرونا، سخت‌ترین آغاز بعد از انقلاب است، امّا برای آموزش و پرورش چه حضوری و چه غیرحضوری باید اعلام آمادگی کرد. زیرا بچه‌های مردم امانتی نزد ما هستند. آموزش و پرورش وظیفه مهمی برای ماست و مهم‌ّتر از آن، یاددادن تفکّر به کودکان و نوجوانان است.
بازگشایی مدارس و کسب دانش
اسلام دانش را اساس و ريشه همه ارزش‌ها می‌داند و از انسان می‌خواهد كه عقايد، اخلاق و اعمالش بر اساس علم و دانش باشد. دانشی که به او سود می‌رساند و راه او را در دنيا و آخرت هموار می‌كند. در زمینه آموزش «سطحی آموزی» موجب زمین‌گیر شدن جامعه در آینده است و اگر دانش‌آموزان، روحیه تفکّر و روش فکر کردن صحیح را یاد بگیرند، آینده کشور بر پایه تفکّر و منطق استوار می‌شود. ما می‌خواهیم از این نسل، انسان‌هایی بسازیم که انقلاب را حفظ کنند. کار سخت و بزرگی است. باید به این کار بزرگ اهمیّت بدهیم و قدر آن را بدانیم. البته بازگشایی مدارس باید به همراه رعایت پروتکل های بهداشتی، فعالیت آموزشی را در قالب گروه بندی های متفاوت، آغاز باید کرد و تحت هیچ شرایطی، تعطیل نباید باشد.
شعر بوی ماه مدرسه
باز آمد بوی ماه مدرسه
بوی بازی‌های راه مدرسه
***
بوی ماهِ مهر، ماه مهربان
بوی خورشید پگاهِ مدرسه
***
از میان کوچه‌های خستگی
می‌گریزم در پناه مدرسه
***
بازمی‌بینم ز شوق بچه‌ها
اشتیاقی در نگاهِ مدرسه
***
زنگ تفریح و هیاهوی نشاط
خنده‌های قاه‌قاه مدرسه
***
باز بوی باغ را خواهم شنید
از سرود صبحگاه مدرسه
***
روز اول لاله‌ای خواهم کشید
سرخ، بر تخته‌ِسیاه مدرسه [۱]
اسلام و علم و دانش
اسلام دانش را اساس همه ارزش‌ها می‌داند و از انسان می‌خواهد كه عقايد، اخلاق و اعمالش بر اساس علم و دانش باشد. دانشی که به او سود می‌رساند و راه او را در دنيا و آخرت هموار می‌كند.[۲]
پیامبر (ص): برای آموزش فرستاده شده ام. [۳]
توصیه‌های مقام معظّم رهبری (مدّظلّه العالی) در امر تعلیم و تربیت:
همه ما زیر بار منّت معلّمان هستیم بنابراین تکریم حرفه معلّمی باید در جامعه، همگانی و نهادینه شود به‌گونه‌ای که سلام دادن و احترام به معلّم یک افتخار محسوب شود. بچه‌های مردم امانتی نزد ماست. تعلیم علم و دانش، وظیفه مهمّی است امّا مهم‌ّتر از آن، یاددادن تفکّر به کودکان و نوجوانان است.
تعلیم و تربیت جامعه و نسل ها
«سطحی‌نگری و سطحی آموزی» موجب زمین‌گیر شدن جامعه به شمار می‌رود و اگر دانش‌آموز روحیه تفکّر و روش فکر کردن صحیح را از معلّم خود یاد بگیرد، آینده کشور نیز بر پایه تفکّر و منطق استوار می‌شود بنابراین معلّمان عزیز در این زمینه، وظیفه سنگینی بر عهده‌دارند. نسلی که رژیم فاسد و مفسد و ظالم و به‌شدّت پلیدِ گذشته را ندیده، نسلی که مقدّمات انقلاب را ندیده، نسلی که کتک خوردن‌ها را در دوران غربت ندیده، نسلی که مِحنَت جنگ را با گوشت و پوست خودش لمس نکرده ـ نوبه نو زیردست شما معلّمان می‌آید. شما می‌خواهید از این نسل، انسان‌هایی بسازید که انقلاب را حفظ کنند. کار سخت و بزرگی است.
به این کار بزرگ اهمیّت بدهید و قدر آن را بدانید. مردم هم قدر معلّمان و کارگزاران تعلیم و تربیت را بدانند و مسئولان مدارس هم بفهمند که چه چیزی در چنته دارند و چه‌کار می‌کنند. مردم هم ازلحاظ مادّی و هم ازلحاظ معنوی به آموزش‌وپرورش، به مدرسه‌سازی، به تعلیم و تربیت کمک کنند تا بشود این صحنه نبرد و کارزار را پیش بَرد. [4]
فعالیّت‌های کلاسی در مدرسه
در این بخش به شما مربّیان عزیر دو فعالیّت کلاسی پیشنهاد شده است که با توجّه به موقعیّت زمانی، مکانی، فرهنگی و ... هر منطقه آموزشی، می‌توانید در کلاس همراه با دانش‌آموزان انجام دهید. قبل از استفاده از فعالیّت شماره دو بهتر است برای آمادگی بیشتر به عنوان پیش مطالعه، متن زیر را نظری بیندازید. این فعالیّت، برای نخستین روز مدرسه مناسب است.
پرندگان: پرنده به رده بزرگی از شاخه مهره‌داران خون گرم با بدنی پوشیده از پر اطلاق می‌شود. پرندگان در همه جای دنیا زندگی می‌کنند و دارای ۱۰۰۰۰ گونه‌اند. در ایران از ۵۳۵ گونه پرنده، بیش از ۳۴۰ گونه آن‌ها، یعنی هفتاد درصدشان مهاجرند. پرندگان تنها جانورانی هستند که دارای پروبال‌اند؛ اما برخی از آن‌ها نمی‌توانند پرواز کنند. همه پرندگان تخم‌گذارند و بیشتر آن‌ها برای خود لانه می‌سازند، جوجه‌ها در لانه از تخم بیرون می‌آیند.
بین ساختار بدن پرندگان و جایی که زندگی می‌کنند و غذایی که می‌خورند، هماهنگی خوبی وجود دارد. پرندگان شکارچی مثل قرقی‌ها، چنگال‌های قوی، چشمانی تیزبین و منقارهای قلاب مانند دارند تا بتوانند جانوران کوچکی را که در فاصله‌ای دور و در لابه‌لای علف‌ها پنهان‌شده‌اند، بیابند و شکار کنند. برخی از پرندگان مثل پرندگان بهشتی دارای پرهای رنگین و براق هستند. بیشتر نرها دارای پرهای رنگین‌اند که از این ویژگی برای جلب پرندگان ماده استفاده می‌کنند.
برخی از پرندگان در آب یا نزدیک آن زندگی می‌کنند. این پرنده که «جاکانا» نام دارد، دارای پاها و چنگال‌های دراز است. این ویژگی پرنده را قادر می‌سازد تا به‌راحتی روی برگ‌های شناور راه برود. برخلاف بیشتر پرندگان، در این‌گونه، پرنده نر از تخم‌های نگهداری می‌کند، نه ماده. بیشتر پرندگان مثل کلاغ‌زاغی، دارای اسکلتی سبک، ماهیچه‌های سینه قوی، منقار محکم و چشمانی در دو طرف سرند. تقریباً همه پرندگان می‌توانند از طریق تولید صدا با همنوعان خود ارتباط برقرار کنند.
پرندگان بیشتر دارای پرهایی بارنگ‌های مات هستند. این ویژگی کمک می‌کند تا آن‌ها بتوانند خود را در محیط زندگی خود پنهان کنند؛ اما برخی از پرندگان مثل پرندگان بهشتی دارای پرهای رنگین و براق هستند. بیشتر نرها دارای پرهای رنگین‌اند که از این ویژگی برای جلب پرندگان ماده استفاده می‌کنند.
برخی پرندگان به روحیات و صفات مختلف آدمی اشاره دارد که هرکدام مظهر یکی از صفات انسان، مانند؛ طاووس مظهر زیبایی و خودنمایی، خروس مظهر غیرت و تمایلات شدید جنسی، کبوتر مظهر انس و الفت و کلاغ مظهر آرزوهای دورودراز و حرص و آز هستند. نام ده نوع حشره و پرنده هم به مناسبت‌هاى مختلفى از قبيل بيان سرگذشت پيشينيان و… در قرآن ذکر شده که در لیست نام پرندگان در پایین همین مطلب، به صورت رنگی آمده است. [5]
لیست نام پرندگان:
- آ: آبچلیک و ...
- ا: ابابیل (پرنده‌ای شبیه پرستو و چلچله)، اردک (سفید، سینه‌قرمز، قهوه‌ای)، اردک وحشی و ...
- ب: باز، بلبل، بِلْدِرْچین، بوقلمون، بعوض (پشه) و ...
- پ: پرستو، پرستوک دریایی، پنگوئن، پلیکان و ...
- ت: تیهو و ...
- ج: جغد (سفید، قهوه‌ای)، تالابی، جُراد (ملخ) و ...
- چ: چلچله، چکاوک؛ چکاوک کاکلی، چکاوک سنگلاخ، چکاوک سمانی و ...
- ح: حواصیل
- خ: خفاش، خروس، خروس لاری و ...
- د: دارکوب، درنا، دم جنبانک و ...
- ذ: ذُباب (مگس)
- ز: زاغ، زاغ کبود و ...
- س: سَلوی (پرنده پرگوشت شبیه کبوتر یا بِلْدِرْچین)، سار، سبزقبا، سنقر، سهره (سیره)، سیاه‌خروس و ...
- ش: شاه‌بوف، شاهین، شترمرغ، شهباز و ...
- ط: طاووس، طرقه، طوطی (آفریقایی، برزیلی، سبز، شاه‌توتی)، عروس‌طوطی، طوطی کوچک اسکندر و ...
- ع: عقاب، عندلیب، عروس‌غاز، عنکبوت و ...
- غ: غاز، غُراب (کلاغ)، غاز کانادایی و ...
- ف: فاخته، فلامینگو، فنچ و ...
- ق: قرقاول، قرقی، قمری، قناری، قناری فری هلندی، قناری گل‌به‌سر، قو، قوی قطبی و ...
- ک: کاسکو، کاسکو (دم‌سبز، دم‌قرمز)، کاکل‌سیاه، کبک، کبوتر (پابلند، پاپر، پرپا، پرشی، جنگلی، دم‌چتری، طوقی، کاکلی، نقش)، کرکس، کلاغ جاره، کلاغ نوک‌قرمز، کیوی و ...
- گ: گلوآبی، گنجشک و ...
- ل: لک‌لک، لک‌لک نیل (Shoebill) و ...
- م: مرغ خانگی، مرغ راز آفریقایی، مرغ سقا (پلیکان)، مرغ عشق، مرغ ماهی‌خوار، مرغ مگس‌خوار، مرغ مینا، مرغابی،
- منقارشاخی و ...
- ن: نَحل (زنبورعسل) نمل و نَمله (مورچه پردار نر و ماده) و ...
- ه: هُدهُد، هزاردستان، هما، شانه‌به‌سر (هدهد یا مرغ سلیمان) و ...
هدف از کلاسداری، اثرگذاری مطلوب در حوزه عقاید، اخلاق، احکام و … می باشد. شما با مراجعه به پیوست می توانید برخی از آداب کلاسداری را دریافت فرمایید تا به یادگیری بهتر و ارتقاء معلومات فراگیرنتان کمک کنید.
ادامه در پیوست، موفق باشید.
پانوشت:
- قیصر امین پور
- قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِينَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا یَعْلَمُونَ؛ بگو: آيا آن هايى كه مى‌دانند با آن هايى كه نمى‌دانند برابرند؟ سوره زمر، آیه ۹.
- بالتعلیم ارسلت; من برای آموزش دادن فرستاده شده ام. بحارالانوار، ج 1، ص 206.
- سخنرانی مقام معظّم رهبری حضرت آيةا...خامنه ای در روز معلّم
- فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله: «اسامی قرآنی پرندگان» و فرهنگ فارسی، ج۱، ص۷۵۶ - ۷۵۷، «پرندگان»
