معلّم خوب

معلّم خوب رکن اساسی آموزش و پرورش

از پدر گر قالب تن یافتیم
از معلّم جان روشن یافتیم

افتخار کسانی که به کودکان تعلیم می دهند، بیش از کسانی است که آن ها را به وجود می آورند.[1] معلّم رکن اساسی آموزش و پرورش است. آموزش و تدریس، کاری بسیار ظریف و حسّاس است و هر کسی که سواد یا معلوماتی در زمینه خاصّی کسب کرده است، نمی تواند معلّم خوبی باشد. معلّم خوب، کسی نیست که در یک دبستان یا دبیرستان تدریس می کند، بلکه معلّم خوب، می تواند هر فرد واجد شرایطی باشد که در حوزه تربیتی فعالیت کرده و می خواهد در کار تدریس و فنّ آموختن، موفقیت به دست آورد.[2]

هرچند یک معلّم خوب در موقعیت ها و محیط های مختلف، متفاوت است، با این حال، معلّم خوب به طور کلّی، خصوصیاتی دارد که در ادامه به این موارد می پردازیم.

خصوصیات معلّم خوب

معلّم خوب معلّمی است كه تدبیر دارد؛ تنبیه ندارد.
معلّم خوب معلّمی است که بیش‌تر با تشویق معلّمی می‌كند تا با تنبیه.
معلّم خوب معلّمی است که اشتباهات خود را پیرایش می‌كند نه آرایش!
معلّمی كه به زورِ «حضور و غیاب» دانش‌آموزانش را به سر كلاس بكشاند «حضور» معلّمانه‌اش «غایب» است.
یك معلّم خوب با سكوت كردن به همان‌سان معلّمی می‌كند كه با سكوت نكردن.
معلّم خوب در كلاس درس هر دانش‌آموزی را سرجای خودش می‌نشاند!
معلّم خوب مجموعه‌ای است از ملایمت آب، گرمای آفتاب و خشكی خاك، كه گل‌هایی لطیف تحویل جامعه می‌دهد.
معلّم خوب، باغبان هوشیاری است كه حتی از «خار» هم در جای خود «كار» می‌خواهد.
معلّمی كه از بچه‌ها درس زلالی و شفافیت آموخته بود به دریای وجود بچه‌ها پیوست.
معلّمی كه زبان‌های بسیار می‌داند. تا زبان بچه‌ها را نداند نمی‌تواند به آن‌ها درس بدهد.
معلّم خوب بیش‌تر از راهِ چشم دانش‌آموز به دل او راه می‌گشاید تا از طریق كوشش.
معلّم خوب گنج‌یاب خوبی هم هست.
از «سنگین‌ترین» سرمایه‌های هر معلّم خوب «وزانت» اوست.
دانش‌آموز بی‌ادب را با ادب باید ادب كرد.
معلّم خوب «سیاست» می‌داند اما «سیاسی‌كاری» نه.
معلّم خوب وقتی بچه‌ها حرف‌هایش را نمی‌پذیرند ترجیح می‌دهد «تحمّل» كند ولی حرف‌هایش را «تحمیل» نكند.
معلّمی واقعاً با لیاقت است كه بتواند لیاقتش را به دانش‌آموزان منتقل كند.
پشتوانه یك آسمانخراش برای بالا رفتن آهن و پولاد است و پشتوانه یك كلاس خوب برای بالیدن، اعصاب پولادین معلّم.
معلّم خوب نه تنها به «كاشت» بذرهای پاكی در وجود دانش‌آموزان توجه دارد بلكه متوجه «داشت» و «برداشت» آن‌ها نیز هست.
معلّم خوب بیش‌تر با تشویق معلّمی می‌كند تا با تنبیه.
معلّم خوب از فرط احترامی كه به كلاس می‌گذارد. چنان درس می‌دهد كه گویی درس پس می‌دهد.
معلّم هوشیار از درخت آلبالو هم برای تعلیم و تربیت الهام می‌گیرد ولی از لطافت و زیبایی شكوفه‌هایش نه از تركه‌های آن!
معلّم خوب هم رَه می‌نمایدت هم چَه، تا توچه چه ره در پیش گیری!
معلّم خوب ضمن توصیه ما به تواضع و اعتماد به نفس آموختمان كه:

وقتی كسی هستیم كه كسی نیستیم.
وقتی كسی هستیم كه كسی هستیم.

دانش‌آموزان یك كلاس، همچون مصالح یك دیوارند؛ معلّم هنرمند كسی است كه با آجرهای كج یك دیوار راست بسازد!
معلّم خوب می‌داند كه گاهی برای تنبیه كردن، محبت باید كرد وگاهی برای محبت كردن، تنبیه.

برای آشنایی با مهارت‌های موردنیازتان در تدریس می‌توانید با کلیک روی هرکدام از موارد زیر، به آن‌ها دسترسی داشته باشید: