ماه باران دعا

مشخصات برنامه درسی ماه باران دعا

نام درس:

ماه باران دعا

موضوع:

قرآن▭ عقاید▭ احکام▭ اخلاق▭ اجتماعی√ مناسبت‌ها▭ و ...

مقطع تحصیلی:

متوسطه ۱ √ دخترانه√ پسرانه√ دانش آموزان مقطع متوسطه‌ی اول (هفتم و هشتم و نهم)

اهداف کلی:

دانش آموزان در این درس با گوشه‌هایی از شخصیت وزندگی فردی و اجتماعی پیامبر (ص) و امام صادق (ع) درباره دعا و روش آن آشنا می‌شوند.

اهداف جزئی:

دانش آموزان در این درس با موارد ذیل آشنا می‌شوند:

• با خصوصیات فردی و رفتاری پیامبر (ص) آشنا می‌شوند.
• با نحوه‌ی برخورد پیامبر با اهل‌بیت خویش (ع) آشنا می‌شوند.
• با چگونگی رفتار پیامبر (ص) با دیگران در آمادگی برای دعا آشنا می‌شوند

هدف رفتاری:

انتظار می‌رود دانش آموزان پس از درس با آشنا شدن با جلوه‌های رفتاری پیامبر (ص) و امام صادق (ع) والگو گیری از خصوصیات اخلاقی ایشان بتوانند این ویژگی‌ها و نحوه‌ی دعا را در زندگی خویش اجرا نمایند واین الگو را به دانش آموزان دیگر در بین همسالان و اقوام خویش معرفی نمایند.

روش تدریس:

توضیحی√ فعال: داستان√ شعر√ کارت√ مسابقه√ جدول √ بازی√ نمایش√ بازی باکارت √ پرسش و پاسخ√ شعر√ مسابقات و سرگرمی√ قصه‌گویی√ خاطره گویی√

نام رسانه‌های آموزشی:

کارت√ تابلو√

پایان و ختم جلسه تدریس:

تشکر و تمجید از: دانش آموزان برتر√ و یا برنده در مسابقه√ معرفی برترین‌ها√ اهداء جوایز√ قرآن√ صلوات√ دعا و نیایش√ شعرخوانی√ نمایش√

مقدمه ای بر آشنایی با ماه باران دعا

سلام خدمت شما دوستان گرامی. امیدوارم كه حال همگی شما خوب باشد. سالم و تندرست باشید و توفیق انجام اعمال و عبادات در ماه رمضان، بهار قرآن را به دست آورید. 

اكنون به قطعه شعری كه برای شما می‌خوانم، توجه كنید:‌

شعر ماه باران دعا

ماه باران دعا                  بر سکوت لب‌ها

رویش غنچه نور              در کویر شب‌ها

ماه دل‌های سبک              جسم‌های دل‌پاک

روح‌های خوشبو              چشم‌های نمناک

چیدن سفره شکر              موقع افطاری

در سحر, خوردن از           سفره بیداری

ماه بیدار شدن                  یا عبادت کردن

رنج را فهمیدن                  شکر نعمت کردن

ماه کمتر خوردن                بیشتر کوشیدن

صبح را حس کردن             نور را نوشیدن

ماه شفاف شدن               ماه نور و  باران

رُستن و بالیدن              در بهار رمضان[1]

هر کس، با شیوه خاص خود با معبودش ارتباط برقرار می‌نماید، راز و نیاز می‌کند. با دعا و نیایش خواسته و نیازهای خود را درخواست می‌کند تا استجابت شود. به امید این وعده که پروردگارش گفته است: مرا بخوانید تا دعای شمارا اجابت کنم. 

(وَ قَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ؛ سوره غافر، آیه ۶۰) هیچ دعایی بی‌استجابت نیست. 

استجابت به معنای این نیست که خواسته‌ی انسان حتماً برآورده خواهد شد. ممکن است برآورده بشود، ممکن است به علل و مصالح و موجباتی برآورده نشود، اما استجابت الهی هست. به همین دلیل، همواره مجالس دعا و نیایش در زمان‌ها و مکان‌های مختلف برپاست و همه مردم هم‌نوا با یکدیگر و به امید استجابت و پاسخ از جانب پروردگار خویش، دعاهایشان را زیر لب زمزمه می‌کنند، که ماه «ماه رمضان»، «ماه باران دعا» و ...

خصوصیات فردی و رفتاری پیامبر(ص) در ماه باران دعا

 حالا برنامه را با مسابقه‌ای از شعری كه خوانده شد و با مطالبی كه گفته می‌شود، ادامه می‌دهم. خوب توجه كنید تا به سؤال‌هایی كه پرسیده می‌شود، پاسخ صحیح بدهید: هرسال حضرت ابوطالب، عموی پیامبر (ص) با فرارسیدن ماه رمضان به مستمندان و فقیران طعام و غذا می‌داد و از مردم به‌طور شایسته‌ای پذیرایی می‌كرد. پیامبر (ص) هم مردم را قبل از فرارسیدن این ماه جمع می‌كرد و برای آن‌ها صحبت می‌نمود. از بركات و فواید این ماه مطالبی بیان می‌كرد و آن‌ها را برای بهره بردن از معنویات ماه رمضان آماده می‌نمود. ازجمله مردم را به دعا و نیایش و درخواست برآورده شدن حاجت‌ها و نیازهایشان از خدا تشویق می‌كرد و می‌فرمود كه بیشتر به دعا روی‌آورند و دست‌های خود را به دعا بلند سازند.[2]

 ماه فرومانَد از جمال محمد (ص)‌

سرو نباشد به‌اعتدال محمد (ص)

قدر فلك را كمال و منزلتی نیست

در نــظر قدر باکمال محمد (ص)[3]

چگونگی رفتار پیامبر(ص) با دیگران برای آمادگی دعا در ماه باران دعا

پیامبر (ص) همان‌طور که مردم را تشویق به عبادت می‌كرد، خود هم در این ماه مبارك عبادت‌های ویژه‌ای را انجام می‌داد. به‌طور مثال؛ در ده روز پایانی ماه رمضان عبادت‌های مخصوصی را علاوه بر عبادت‌های معمولی انجام می‌داد. بستر خواب را به‌طور كامل جمع می‌كرد. در مسجد خیمه و چادری می‌زد. شب‌ها را به احیا و شب‌زنده‌داری می‌گذراند.[4]  زیرا پیامبر (ص) مأموریت داشت تا مردم را از جهل و نادانی برهاند و بدعت‌هایی را كه به نام دین در بین مردم رواج یافته بود، از بین ببرد.[5]  هنگامی‌که به مدینه هجرت كرد، اولین كاری كه انجام داد، ساخت مسجدی بود تا مردم در آن با دعا و نیایش بپردازند و به درگاه پروردگار مناجات کنند. در یکی از شب‌های ماه رمضان، پیامبر (ص) سفری را آغاز كرد كه تا آن زمان، هیچ‌كس نتوانسته بود آن سفر را انجام دهد. آن سفری آسمانی در شب هفدهم ماه رمضان بود.♦

حالا نوبت به پرسیدن سؤال‌ها می‌رسد.

1. بهار قرآن چه ماهی است؟ ماه مبارک رمضان
2. پیامبر اسلام (ص)‌ در چه شبی از ماه مبارک رمضان به معراج سفر كرد؟ شب هفدهم ماه رمضان
3. مهم‌ترین كاری كه پیامبر (ص)‌ در ماه مبارک رمضان به انجام آن سفارش كرد، چه بود؟ دعا و نیایش
4. در دهه پایانی ماه مبارک رمضان، پیامبر (ص)‌در مسجد چه‌کار خاصّی انجام می‌داد؟ احیا و شب‌زنده‌داری
5. قبل از اسلام چه كسی در ماه رمضان به مستمندان و فقیران رسیدگی می‌كرد؟ حضرت ابوطالب، عموی پیامبر (ص)

♦ . به عروجِ پیامبر (ص) در لَيلَةُ الاِسراء مِعراج می‌گویند. طبق آیات نخستین سوره‌های؛ اسرا و النجم پیامبر (ص) سوار بر بُراق، از مسجدالحرام مکه تا مسجدالاقصی فلسطین را پرواز کرد. در این خلال از کوه طور و بِیت لِحِم هم بازدید نمود و از مسجدالاقصی به آسمان هفتم عروج کرد و دوباره در مسجدالاقصی فرود آمد. بُراق نام مَرْکَب آسمانی پیامبر (ص) در سفر معراج است. این کلمه نخستین بار از زبان پیامبر (ص) شنیده‌شده و ازآن‌پس در ادبیات عرب و فارسی کاربرد وسیعی یافته است. براق از چهارپایان بهشت و بسیار تندرو است. در هر گام به‌اندازه میدان دید خود پیش می‌رود. از ریشه «بَرَق» است که به لحاظ سرعتِ فزون‌ازحد یا سفیدی و درخشش فوق‌العاده رنگ، ‌این حیوان را  بُراق نامیده اند. حضرت (ص) در بِیتُ المَقْدِس از بُراق فرود آمد، افسارش را به حلقه‌ای که پیامبران افسار مرکب خود را می‌بستند بست؛ آنگاه داخل مسجد شد و پس از نماز، گردش آسمانی را به همراه جبرئیل آغاز کرد. (ابن منظور، ذیل «برق »؛ دمیری، ج ۱، ص ۱۶۵؛ ابن اثیر، ج ۱، ص ۱۲۰؛ حلبی، ص ۳۶۸ و قرطبی، ج ۱۰، ص ۲۰۵ ـ ۲۰۶؛ سیوطی، الخصائص، ج ۱، ص ۱۵۲، ۱۵۸، ۱۶۷؛ حلبی، ج ۱، ص ۳۷۱ ـ ۳۷۵.)

آیا راهی برای رسیدن به نتیجه دل­خواه در دعاهایی كه می‌خوانیم وجود دارد؟

 این سؤالی است كه از امام صادق (ع) هم شده است. حضرت (ع) در جواب این سؤال فرمود: ‌راه دعا این است كه ...  برای آشنا شدن با این راه‌ها به كارت‌هایی[6] كه نشان می‌دهم، دقت كنید: امام صادق (ع) فرمود:‌ پیش از دعا حمد و ستایش خدا كـنــی، یـعنی بگویــی: الحمد لله و نعمت‌هایی را كه خدا به تو بخشیده است به یادآوری. سپس شكر و سپاس خدا را به‌جا آوری، یعنی بگویی شكراً لله آنگاه بر پیامبر (ص)‌ و آل او صلوات، فرستی، یعنی بگویی:‌

ببینید خدا دعایی مثل صلوات را بی برو برگرد، قبول می کنه و مستجاب می کنه. انسان هایی بزرگ مثل امام های معصوم ما هم این موضوع را قبول دارند. پس سعی کنید اول و آخر دعاهایی که می کنید صلوات بفرستید. سپس گناهان خود را به یادآور. وقتی یه بچه با کله می‌ره تو جوی آب و کثیف می شهُ کجا می‌ره؟ وقتی یه بچه می خوره زمین و درد می‌کشه، اولین جایی که می‌ره کجاست؟ مادر! بعد مادر چه رفتاری باهاش داره؟ تمیزش می‌کنه. نازش می‌کنه. ما خدا رو به اندازه مادر قبول نداریم؟! وقتی روحمون کثیف می شه باید کجا بریم؟ وقتی روحمون درد می‌کشت باید کجا بریم؟ باید توبه نمود و از كیفر آن به خدا پناه برد و گفت:‌

اهل بیت پیامبر(ص) در ماه باران دعا

«اَسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبِّی وَ اَتُوبُ اِلَیهِ» [7] یعنی با این فرمول دعا کنیم: صلوات و  شکرگزاری و توبه (پاکسازی) و دعا و صلوات . بله خدا اگر دوستمون نداشت که خلقمون نمی کرد. توفیق توبه و دعا  به ما نمی داد! باور کنید دعا و توبه خودش توفیقه بزرگیه! هرجور دوست داری در دعا با خدا حرف بزن. راحتتتتتت از ته دل. مثل یک دوست صمیمی. اما دستور داده شده  نماز  عربی خوانده شود. دعا  با نماز  تفاوت دارد.تازه تو قنوت نماز هم می تونید فارسی حرف بزنید.

♦ اگر هم دعای عربی می خوانید معنی ان را درک کنید! در ضمن چرا دعای عربی بهتر است؟ چون یا از طرف خداست یا از طرف برترین های خدا! امام های معصوم(ع). دعا هایی که نیت خیر و خوب پشتشون هست زودتر مستجاب می شوند، زیرا هرجا دیدی کارت گیر کرده بقیه رو بیار تو دعا . هرجا دیدی دعات مستجاب نمی‌شه بقیه رو دعا کن. دعا تو هم مستجاب می‌شه. دعات بالا نمی‌ره؟ پدر، مادر، دوست، رفیق، همسایه، فامیل و… . همه رو دعا کن. دعا تو هم مستجاب می‌شه. یک‌شب امام حسن (ع) دیدن خانوم حضرت زهرا (س) دارن دعا می کنن، حضرت زهرا (ع) تا صبح اسم تک‌تک همسایه‌ها رو بردن و مشکلات اون‌ها رو یکی‌یکی برای خدا بیان کردن، امام حسن (ع) صبح به مادرشون عرض کردن: چرا برای خودتون دعا نکردید، فرمودن: پسرم، الجارُ ثُمَّ الدّارُ، اول همسایه‌ها بعد خانه. 

♦♦ دردعا هرچه با اصراربیشتر از خدا چیزی را بخواهیدید و از مردم کمتر، خدا بیشتر دوست دارد. امادعا ی منطقیاااا. یه پسربچه‌ای دستا‌شو دردعا بالاگرفته بود. به خدا می‌گفت: خدایا می‌شه کوه هیمالیا رو ببری تو ایتالیا؟ خدایا می‌شه رشته‌کوه البرز رو ببری تو شیراز؟ خدایا می‌شه دریاچه‌ی ارومیه رو ببری نیشابور؟ دعایش که تموم شد، مادرش گفت: پسرم اینا چه دعاهاییه که می‌کنی؟ پسربچه گفت: آخه اینا رو تو امتحان غلط جواب دادم، اگه این دعاهام مستجاب بشه من نمره‌ام بیست می‌شه! خواسته‌های عجیب از خدا دردعا نداشته باشیم. آری، این است راه و روش دعا كردن. حالا كه با برخی از آداب  دعا  آشنا شدیم، تلاش كنیم آن‌ها را رعایت كنیم تا خدا دعاهای ما را جواب دهد و حاجت‌های ما را روا نماید. با رعایت آداب دعا، خدا هیچ دعایی را رد نمی‌کند. یا همان را به شما می‌دهد. یا بهترش را به شما می‌دهد. یا زمان بهتری آن را به شما می‌دهد. یا صلاح شما در آن نیست و صلاح بهتر را به شما می‌دهد. 

پس درهرصورت شما پیروز هستید.اما در دعاهای خود از خدا چه بخواهیم؟ خوب است که  این چیزها رابخواهیم:‌

• خدایا! من از تمام خوبی‌ها ، آنچه را كه می‌دانم و آنچه را كه نمی‌دانم از تو می‌خواهم.
• بار الها! من از تمام بدی‌ها ، آنچه را كه می‌دانم و آنچه را كه نمی‌دانم به تو پناه می‌برم.

 این دعایی است كه پیامبر (ص) از خدا درخواست می‌نمود.[8] ما هم در ماه رمضان دست‌ها را به دعا برمی‌داریم و همین دعا را از درگاه الهی، همیشه مثل پیامبر (ص) از خدا درخواست می‌كنیم.

♦ . آیا درنماز می توان قنوت را به فارسی خواند؟ خواندن به زبان فارسی از این جهت که انسان به معنا و مفهوم آن بیشتر آگاه میشود، بهتر است.اما خواندن آن به زبان عربی از این جهت که الفاظ عربی، همان کلمات معصومین(ع) است، بهتر است و ثواب آن نیز بیشتر است. بهترین صورت دعا آن است که انسان دعاها را به همراه فهم معنای آن و آگاهی از ترجمه آن به‌صورت عربی بخواند که مطمئناً هم ثواب بیشتری دارد و هم تأثیر عمیق‌تری بر جای می‌گذارد. 

امام خمینی(ره): در تحقق و عدم تحقق قنوت تأمل است. (احتیاط کند و به عربی بخواند یا به اعلم بعدی رجوع کند([۱]

امام خامنه‌ای (دام ظلّه): مانع ندارد . [۲] 

آیت‌الله اراکی(ره): جایز است و قنوت محقق می‌شود[۳]. 

آیت‌الله بهجت(ره): جایز است و قنوت محقّق می‌شود. [۴] 

آیت‌الله تبریزی(ره): ظاهر این است وظیفه قنوتی به غیرعربی ادا نمی‌شود؛ اما اگر به غیرعربی خواند، نمازش صحیح است. [۵] 

آیت‌الله خویی(ره): ظاهر این است وظیفه قنوتی به غیرعربی ادا نمی‌شود اما اگر به غیرعربی خواند نمازش صحیح است. [۶] 

آیت‌الله فاضل لنکرانی(ره): وظیفه قنوت به غیرعربی ادا نمی‌شود. [۷] 

آیت‌الله گلپایگانی(ره): وظیفه قنوت به غیرعربی ادا نمی‌شود. [۸] 

آیت‌الله سیستانی (دام ظلّه): در تحقق وظیفه قنوتی به غیرعربی اشکال است اما اگر به فارسی دعا کرد نمازش صحیح است. [۹] 

آیت‌الله صافی گلپایگانی(دام ظلّه): وظیفه قنوتی انجام نمی‌شود ولی مبطل نماز نیست. [۱۰] 

آیت‌الله مکارم شیرازی(دام ظلّه): وظیفه قنوتی به غیرعربی محقق نمی‌شود. [۱۱] 

آیت‌الله نوری همدانی(دام ظلّه): ظاهر این است وظیفه قنوتی به غیرعربی ادا نمی‌شود؛ اگرچه ضروری به صحت نماز نمی‌زند. [۱۲]

 آیت‌الله وحید خراسانی(دام ظلّه): ظاهر این است وظیفه قنوتی به غیرعربی ادا نمی‌شود؛ اگرچه ضروری به صحت نماز نمی‌زند. [۱۳] 

منابع: 

[۱] عروة الوثقی، ۱۴۲۰ه ق، ج ۱، ص ۵۴۴، م ۳ 

[۲] سایت مقام معظم رهبری ، قسمت استفتائات 

[۳] عروة الوثقی، ۱۴۲۰ ه ق، ج ۱، ص ۵۴۴، م ۳ 

[۴] وسیلة النجاة، ۱۴۲۳ه ق، ج ۱، ص ۲۲۰، م ۷۶۶ 

[۵] المسائل المنتخبة، ۱۳۸۲، ص ۱۱۸، م ۳۲۲ 

[۶] المسائل المنتخبة، ۱۴۱۲ ه ق، ص ۱۱۸، م ۳۲۲

 [۷] عروة الوثقی، مع التعلیقات، ج ۱، ص ۵۲۰ م ۳ 

[۸] عروة الوثقی، ۱۴۲۰ه ق، ج ۱، ص ۵۵۴ م ۳ 

[۹] المسائل المنتخبة، ۱۴۲۵، ه ق، ص ۱۵۴، م ۳۲۵ 

[۱۰] جامع الاحکام، ۱۴۱۸ه ق، ج ۱، ص ۷۲، س ۲۲۴ 

[۱۱] عروة الوثقی، ۱۳۸۶، ج ۱، ص ۵۹۳ م ۳ 

[۱۲] منتخب المسائل، ۱۴۲۰ ه ق، ص ۱۲۴، م ۳۲۲ 

[۱۳] منهاج الصالحین، ج ۲، ص ۲۰۵، م ۶۶۸

♦♦ . امام حسن (ع) می‌فرماید: مادرم زهرا (س) را در شب جمعه ديدم تا سپيده صبح مشغول عبادت و ركوع و سجود بود و مؤمنین را یک‌یک نام می‌برد و دعا می‌کرد، اما براى خودش دعا نكرد عرض كردم: مادر جان چرا براى خودتان دعا نمی‌کنید؟ فرمودند: فرزندم اول همسايه، بعد خويشتن. (بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۸۱ و ج ۸۹، ص ۳۱۳ و ج ۹۳، ص ۳۸۸ باکمی تفاوت)
 

اكنون در تابلو به این تساوی كه می‌نویسم توجه كنید: 1=1 آیا می‌دانید گاهی یك مساوی یك نیست، بلكه 1000=1 است. چگونه؟ این تساوی در ماه رمضان اتفاق می‌افتد؛ آیا ممکن است؟‌ چه كسی می‌تواند پاسخ دهد؟‌ بله این اتفاق در  لَيْلَةُ الْقَدْر یعنی:‌شب قدر می‌افتد. هر سال، دوازده ماه است. بهترین ماه ها، ماه رمضان است. قلب ماه رمضان لَيْلَةُ الْقَدْر است. خداوند می‌فرماید:  لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ [9]، یعنی شب قدر بهتر از هزار ماه است. یک شب از هزار ماه بهتر و بافضیلت‌تر و در پیشرفت انسان مؤثرتر است. قرآن در  لَيْلَةُ الْقَدْر نازل‌شده است. حوادث مهم هرسال در لَيْلَةُ الْقَدْر تعیین می‌گردد. لَيْلَةُ الْقَدْر، شب سرنوشت هر انسان است.  

از زمان پیامبر (ص) چنین رسم بوده است كه لَيْلَةُ الْقَدْر را تا سپیده‌دم بیدار می‌ماندند و احیا می‌گرفتند و به آداب مخصوص آن از نماز و دعا و استغفار و ... مشغول می‌شدند. چه‌بسا اتفاق می‌افتاد كه پیامبر (ص) افرادی را كه به خواب‌رفته بودند، ‌بیدار می‌نمود و برای بیدار شدن آن‌ها به‌صورت آن‌ها آب می‌پاشید و از آن‌ها می‌خواست كه در چنین شب عزیزی خواب نباشند و بیدار باشند. آن حضرت (ص) تمام افراد خانواده خود را در لَيْلَةُ الْقَدْر بیدار می‌كرد. حضرت فاطمه (س) هم نمی‌گذاشت هیچ‌یک از افراد خانواده در لَيْلَةُ الْقَدْر خواب باشند. برای این‌که آن‌ها در این شب‌بیدار باشند،‌از قبل آن‌ها را آماده می‌نمود. چگونه؟ بله در هنگام افطار غذای كمی تهیه می‌كرد و از آن‌ها می‌خواست كه روز را خوب استراحت كنند و بخوابند تا در شب بتوانند بیدار باشند و خوابشان نبرد و بتوانند لَيْلَةُ الْقَدْر را احیا بدارند. 

پیامبر (ص) می‌فرمود: «محروم كسی است كه از خیر لَيْلَةُ الْقَدْر محروم باشد. کسی محروم نمی ماند از برکات لَيْلَةُ الْقَدْر، مگر این که کسی خود را محروم کرده است.» [10] حالا در تابلو به یك تساوی دیگر كه می‌نویسم توجه كنید: 6666=1 چه كسی می‌تواند رابطه این تساوی را با ماه رمضان و قرآن بگوید؟ یك راهنمایی می‌كنم: ‌این تساوی مربوط به قرائت قرآن در ماه رمضان است. بله در ماه رمضان قرائت یك آیه از قرآن،‌ مانند قرائت 6666 آیه است كه ثواب یك ختم قرآن را دارد.[11] اکنون با یك مسابقه حضوری به ارتباط این تساوی 1000=100 با شب‌های قدر آشنا می‌شویم.[12] در این مسابقه 2 گروه 2 نفره شركت دارند. به هر گروه چهار كارت داده می‌شود. روی هر كارت یك شماره از 1 تا 6 است. هر گروه در هر نوبت می‌تواند یك شماره را انتخاب كند و به سؤال آن‌که در پشت كارت نوشته‌شده است، پاسخ دهد.[13]

سؤال‌ها:

1. کدام اسم از نام‌های خداوند به معنای پناهگاه و جای پناه بردن است؟ (راهنمایی: در آن 4 حرف: «ج، ا، م، ل» آمده است.) ملجأ
2. کدام نام از نام‌های خداوند به معنای بسیار مهربان است؟ رئوف
3. کدام نام از اسم‌های خداوند به معنای آشکارکننده (‌اسم فاعل كَشف) است؟ كاشف
4. آفریننده و خالق. (اسم فاعل صنع) صانع
5. ضد محال، امكان دهنده،‌آسان كننده. ممكن
6. آماده برای قبول ـ امری یا حالتی‌ـ ‌قبول كننده،‌پذیرنده. قابل
7. مهربان و بخشاینده. رحیم
8. برطرف‌کننده،‌ گشایش دهنده،‌از بین برنده،‌اسم فاعل «فَرَج» فارج

 حالا كه بامعنا و مفهوم این اسامی خداوند آشنا شدید، بگویید چطور ممكن است 1000=100 باشد؟ بله غیرازاین هشت اسم، 992 اسم دیگر هم از اسامی خداوند هست كه باکمی دقت می‌توان با آن‌ها آشنا شد و در شب‌های قدر خداوند را با آن نام‌ها خواند. نام‌هایی كه پیامبر (ص) توسط جبرئیل با این نام‌ها آشنا شد[14].

چه كسی می‌تواند پیام این اسامی را بگوید؟ یك راهنمایی[15]:‌ اگر حرف سوم هر یك از این اسم‌ها (ملجا، رئوف، کاشف، صانع، ممکن، قابل، رحیم و فارج) را كنار هم قرار دهیم، نام دعایی كه دارای 100 فصل است و در هر فصل 10 اسم خدا آمده است، 1000=100 * 10 و با این اعداد 1000=100 ارتباط دارد، به دست می‌آید. بله دعای جوشن كبیر. ♦ از گروه برنده می‌خواهم كه فصل اول این دعا را از كتاب مفاتیح[16] بخواند و شما در آخر آن بگوید:‌ «سُبْحَانَکَ یَا لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ خَلِّصْنَا مِنَ النَّارِ یَا رَبِّ. یعنی: تو پاک و منزه هستی ای خدا و خدایی جز تو نیست، فریاد! فریاد! پروردگارا ما را از آتش نجات بده.» این دعا ویژه شب‌های قدر است كه بیشتر در مساجد به‌طور دسته‌جمعی خوانده می‌شود و بعدازآن مراسم قرآن بر سر گذاشتن شروع می‌شود.

♦ . «جوشن کبیر» شامل ۱۰۰ فراز یا بخش است که عمده این اسامی از قرآن و روایات است و هر فراز، شامل ۱۰ نام از نام‌های خداوند است. (به‌جز فراز ۵۵ که شامل ۱۱ نام است.) درنتیجه این دعا، شامل ۱۰۰۱ نام از نام‌های خداوند است. ۷ صفت از صفات خداوند که در این دعا تکرار شده‌اند: یا من لم یتخذ صاحبه و لا ولدا در بندهای ۶۲ و ۸۴. یا نافع در بندهای ۹ و ۳۲. یا من هو بمن رجاه کریم در بندهای ۱۸ و ۹۶. یا من هو بمن عصاه حلیم در بندهای ۱۸ و ۹۶. یا من فضله عمیم در بندهای ۴۸ و ۹۸. یا انیس من لا انیس له در بندهای ۲۸ و ۵۹. یا خبیر در بندهای ۴۴ و ۶۹.

در پایان دعایی را كه خیلی به خواندن آن در شب‌های قدر سفارش شده است ♦ باهم می‌خوانیم:

اَللّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحُجَّهِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلى آبائِهِ فی هذِهِ السّاعَهِ وَفی کُلِّ ساعَهٍ وَلِیّاً وَحافِظاً وَقائِداً وَناصِراً وَدَلیلاً وَعَیْناً حَتّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَتُمَتِّعَهُ فیها طَویلاً

آمین یا رب‌العالمین

♦ . این دعای شریف  «أللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحجّة بن الحسن، صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلی آبَائِهِ...» دعای سلامتی امام زمان (عجّل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشّريف) با تفاوت‌های اندکی در عبارت، در منابع مختلف روایی ازجمله کتاب کافی ذکرشده که مناسب است برای سلامتی امام زمان (عج) خوانده شود. به‌طورکلی، فقره‌های این دعا، بیانگر ایمان و اخلاص فرد منتظر نسبت به امام غایبش امام زمان (عج) بوده و نشان از سوز هجران او نسبت به محبوبش دارد. (کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج‌۴، ص ۱۶۲، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چ ۴، ۱۴۰۷ق)

محمدرضا عابدی

1.  وحيد نيك‌خواه آزاد، سروش نوجوان، شماره 95، بهمن 1374.
2. خطبه شعبانيه، امالي، شيخ الصدوق، بابويه قمي، ج 4، ص 84.
3. سعدي، كليات سعدي، به كوشش مظاهر مصفا، نشر كانون معرفت، تهران،‌ص 694.
4. مفاتیح‌الجنان، شيخ عباس قمي، اعمال مخصوص شب بيست و سوم ماه رمضان.
5. نهج‌البلاغه، صبحي الصالح، خ 161.
6. مربي از قبل كارت‌هاي موردنظر را تهيه نمايد تا در هنگام اجراي برنامه از آن‌ها استفاده كند.
7. اصول كافي،‌ كليني، ج 2، باب الثناء قبل الدعا...،‌ ص 486.
8. كنزالعمال، علاءالدین متقي، ج 2، بيروت، چ 1، 1397 ق، ص 178.
9. قدر/3.
10. مفاتیح‌الجنان، شيخ عباس قمي، اعمال شب بيست و سوم ماه رمضان. (قمی، عباس، ۱۳۸۵. کلیات مفاتیح‌الجنان. ترجمه توسط الهی قمشه‌ای. قم: انتشارات مؤمنین. شابک ۹۶۴-۶۸۱۵-۳۰-۸.)
11. بحارالانوار، مجلسي،‌ ج 93، ص 341، باب وجوب صوم شهر رمضان و فضله، ‌قال علي بن موسی‌الرضا (ع): «من قراء في شهر رمضان آيه من كتاب الله عزوجل كان كمن ختم القرآن في غيره من الشهور...»
12. مربي مي‌تواند از برنده مسابقه در ابتداي جلسه استفاده كند، يا افراد جديدي را انتخاب كند.
13. اگر گروه مزبور پاسخ صحيح را نگفت از گروه بعدي پرسيده مي‌شود. در صورت عدم جواب از سوی گروه‌ها مربی از حاضران بپرسد و باراهنمایی پاسخ را در تابلو به ترتيب شماره بنويسد.تذكر: پاسخ هر سؤال فقط از نام‌هاي خداوند است.
14. البلد الامين، حارث همداني كفعمي،‌دعاي جوشن كبير.
15. مربي در هنگام اجراي مسابقه تلاش كند امتياز هر گروه را ثبت كند و آن‌ها را به‌عنوان گروه برنده معرفي كند و از آن‌ها تشكر نمايد. در صورت امكان با هديه‌اي هرچند كوچك از آنان تقدير شود. همچنين از آن‌ها بخواهد كه در ادامه برنامه هم شركت كنند.
16. مربي از قبل مفاتيح را آماده كند.