یاس خوش بو

مشخصات برنامه درسی یاس خوش بو

نام درس:   ياس کبود- یاس خوش بو   

موضوع:

سیره

مخاطب:

دانش آموزان مقطع ابتدايی(سوم تا ششم)

اهداف کلّی:

آشنايی دانش آموزان با برخی از اسامی، القاب، صفات و  فضایل  اخلاقی حضرت فاطمه(س)

اهداف جزیی:

دانش آموزان در این درس با مفهوم برخی از القاب، صفات و فضایل اخلاقی حضرت فاطمه(س) از طریق موارد زیر آشنا می شوند:

1. سیره ی پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم
2. بیان علّت نامگذاری برخی از اسامی و ... با استناد به روایات و احادیث

هدف رفتاری(خروجي):

انتظار می رود دانش آموزان در پایان این درس با توجّه به سیره و سخنان پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلم و ائمه معصومین علیهم السّلام به ارزش و مقام حضرت فاطمه(س) پی برده و نیز برخی از صفات و فضایل حضرت فاطمه(س) را بیان کنند و دلیل آن ها بگویند.

روش های مناسب تدریس:

 فعّال: (شعر، جدول، مسابقه، بازی با کلمات و ... )

رسانه های آموزشی:

تابلو، کارت و ...

برنامه درسی یاس خوش بو

بسم الله الرّحمن الرّحيم

سلام سلام بچه ها

سلام سلام غنچه ها

***

اون کیه که همیشه

یکیه دو تا نمی شه

***

بچه ها رو دوست داره

خب کی می دونه اون کیه؟

***

      یه کامیون آفرین

به شمای نازنین

***

  خدا فقط یکی است

اسم قشنگش الله

 جز او دیگه خدا نیست

لا اله الّا الله

بچه های گلم موافقید یک شعر با هم بخونیم؟

پس یک صلوات خیلی بلند بفرستید که صداتون به فرشته های آسمون برسه! .....   ٱللَّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ

حالا هر قسمتی که من خواندم، شما بلند بگید: یازهراء یازهراء.

دختر آل طاها............................ یازهراء یازهراء

همسر و یارِعلی............................ یازهراء یازهراء

باغ و بهارِعلی............................ یازهراء یازهراء

کوثر قرآن تویی ............................ یازهراء یازهراء

مادر پاکان تویی ............................ یازهراء یازهراء

از همگان برتری........................... یازهراء یازهراء

مهرِتو، مهرِخدا............................ یازهراء یازهراء

دستِ همه، سویِ تو............................ یازهراء یازهراء

گشته نهان، تربتت............................ یازهراء یازهراء

کن نظری، سویِ ما............................ یازهراء یازهراء

قشنگای من کدومتون می تونید به من بگید چرا به حضرت فاطمه(س) زهراء گفته می شه؟(1)

 آفرین به شما. بله !... امام صادق(ع) هم  فرمودند: 

چون که هر وقت حضرت فاطمه(س) برای نماز می ایستاد، نورش برای آسمانی ها می درخشید، هم چون ستارگان که برای اهل زمین می درخشند.(2) 

یاس خوش بو و سیره پیامبر(ص)

بچه ها حضرت فاطمه(س)، اسم های دیگه هم داره برای این که اون اسم ها رو یاد بگیریم می خواهیم یه مسابقه اجرا کنیم. اون هایی که آماده ان یک صلوات خیلی بلند بفرستن. ٱللَّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ … من یک گُل(به پیوست مراجعه فرمایید) به یاد «گُل یاس خوش بوی مدینه» می کشم و داخل گلبرگ ها نقطه می ذارم. از کمترین نقطه شروع به شمارش کنیم و حرف رو به روی نقطه ها را می نویسیم تا به آن اسم ها برسیم: آفرین! ... این حرف ها:  م ب-ار-ک ه -م ح-دث-ه- زک-ی ه به دست آمد. حالا کدومتون می تونه با حرف ها، اسم ها را حدس بزنه؟ 

یه کامیون آفرین به شما نازنین.(مبارکه محدّثه زکیه) بله! … این اسم ها از نام های «یاس خوش بوی مدینه»، حضرت فاطمه(ع) است که مبارکه به معنای؛ خوش يمن، خجسته، فرخنده و خیر فراوان(3) محدّثه به معنای؛ گوينده سخن و زکیّه به معنای؛ پاك، طاهر و پارسا است.(4) 

علت نام گذاری اسامی یاس خوش بو

پیامبر(ص) حضرت فاطمه(س) را بیش از حدّ و با علاقه دوست می داشت. دختر دلبندش را آن چنان مورد مهر و محبّت قرار می داد که موجب شگفتی دیگران می شد. چرا که حضرت فاطمه(س) خلاصه وجودش، کوثر قرآنش، ریحانه بهشتی اش، یادگار خدیجه همسرش، همسر دامادش امام علی(ع) و مادر فرزندانش امام حسن وامام حسین(ع) بود. 

او نسیمی آرامش بخش و سرورر و پیشوای تمام بانوان روزگاران بود. پیامبر(ص) حضرت فاطمه(س) را به دلیل این ویژگی هایش که شما با آن ها آشنا شدید، خیلی او را دوست می داشت. وقتی به پیامبر(ص) گفته شد: حضرت فاطمه(س) بیش از حدّ مورد مهر و محبّت قرار می دهی و بسیار با عطوفت و مهربانی برایش ابراز علاقه می کنی، در حالی که به سایر دخترانت این همه اظهار محبّت نمی کنی؟ می فرمود: به خانه دخترم که می روم، بوی ...

را از وجودش حسّ می کنم.(5) دخترم زهرا(س) بوی ...

دارد.(6) با توجّه به این که گل یاس سفید رنگ و از لطیف ترین و خوشبوترین گل هاست،(7) از این رو حضرت زهرا(س) را، گل یاس ...

«یاس - خوش - بوی - مدینه» نامیده اند. با توجّه به ضربت سیلی که خورد و صورتش

شد، این گُل یاس «یاس خوش بوی مدینه» را "یاس کبود" هم گفته اند.

باران ضرر دارد برای یاس سالم

این ها چگونه یاس پرپر را بشویند؟؟!

اکنون بچه ها دوست دارید بدونید حضرت فاطمه(س) چه سفارشی به ما کردن؟ بیاین به کمک هم، اون جمله سفارشی رو پیدا کنیم.(8) چه طوری؟......  من سخن سفارشی حضرت فاطمه(س) رو در گوش نفر اول می گم، بعد نفر اول در گوش بغل دستی خودش می گه تا آخر کلاس، نفر آخر اون جمله ای که سفارشیه در گوشش گفته شده بلند می گه، بعد من اون جمله سفارشیه زیبا حضرت فاطمه(س) رو، تُو تابلو می نویسم تا ببینم درست گفته یا نه؟ البته بچه ها در گوشی صحبت کردن اصلاً کار خوبی نیست ولی ما به عنوان مسابقه این کار رو انجام می دیم و تازه می دونیم که یکی از سفارش های حضرت فاطمه(س) در گوشمون گفته می شه. خب با یک صلوات مسابقه رو شروع می کنیم.(9) کدام یک از نام های حضرت فاطمه(س) به معنای کسی است که با فرزندان و شوهرش بسیار دلسوز و مهربان است؟(10) حالا نوبت چیه؟

صلوات

... ٱللَّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ ....  

حالا دستای منو ببینید ....  بله!... نگاه کنید! ....   با هم دیگه ...  بله با هم دیگه ... دستامونو ... دستامونو ...

شعر دعا

دستامونو می بریم بالا

با همدیگه می کنیم دعا

    می گیم خدا دوستت داریم   

 جز تو امیدی نداریم

****

              مریضا رو شفا بده            

   بارون به غنچه ها بده

****

            یک کاری کن خدای ما        

خدای مهربان ما

که هیچ جایی جنگ نباشه

کسی دلش تنگ نباشه

****

آدم ها مهربون باشن   

همدل و هم زبون باشن

الهی آمین - الهی آمین

درس کامل « یاس خوش بو » در « پیوست »، لطفاً مراجعه فرمایید.

با این دودست کوچکم

دست می‌برم پیش خدا

بادل پاک و روشنم

دعا کنم، دعا، دعا

****

آهای خدا، خدا، خدا

بشنو دعاهای مرا

دعا برای مادرم

دعا به شادی بابا

****

به خانه‌ها صفا بده

الهی آمین - الهی آمین

(شاعر: پروین دولت‌آبادی)

برای آشنایی با مهارت‌های موردنیازتان در تدریس می‌توانید با کلیک روی هرکدام از موارد زیر، به آن‌ها دسترسی داشته باشید:

1. شعر
2. اردو
3. مثل‌ها
4. مسابقه
5. گِل‌بازی
6. کلاسداری
7. اسباب‌بازی
8. نقد داستان
9. تربيت برتر
10. جدول قرآنی
11. پوشش مربّی
12. قصه‌های قرآن
13. قصه حیوانات
14. اشعار کودکانه
15. پرسش و پاسخ
16. مهارت «پایان»
17. مهارت «بازی»
18. مهارت «شروع»
19. مخاطب شناسی
20. پرسش استاندارد
21. اطلاعاتی از قرآن
22. مهارت «تدریس»
23. بیست اصل تربیتی
24. مهارت «نویسندگی»
25. مهارت‌ «قصّه‌گویی»
26. مهارت «شعرخوانی»
27. شیوه «تنظیم محتوا»
28. مهارت «تابلونویسی»
29. مهارت «رنگ آمیزی»
30. مهارت «فرزندپروری»
31. مهارت آموزش «مفاهیم قرآنی»

نگارنده: محمدرضا عابدی

پانویس:

1. به هر کسی که جواب درست به سؤال ها می دهد، امتیاز و جایزه مناسب دهید.
2.  در منابع اسلامی، لقب‌های را برای حضرت فاطمه(س) برشمرده‌اند که از جهت بار معنایی مثبت و معنوی که دارند، در حق آن‌ حضرت(س) صادق است؛ چرا که این القاب اشاره به صفات و فضایل اخلاقی دارند. لقب های حضرت فاطمه(س): زهراء، صدیقه، طاهره، راضیه، مرضیه، مبارکه، بتول و ... لقب زهراء مشهور و گاه فاطمه زهراء و یا با ترکیب عربی؛ فاطمه الزّهراء است. زهرا مونث أَزْهَر و به معانی: روشن، آن كه چهره درخشان دارد، آن كه رنگ پاك و سفيد دارد، ماه درخشان‏. از امام صادق(ع) پرسیدند چرا فاطمه را زهراء نامیدند؟ 
3. فرمود: زیرا فاطمه چنان بود که چون در محراب می ایستاد نوری از او برای اهل آسمان درخشش می کرد همان طور که ستارگان برای اهل زمین درخشش دارند و نُه‏ نام‏ ‏نزد حق‏ تعالى دارد‏: فاطمه‏، صدّیقه‏، مبارکه‏، طاهره‏، زکیّه‏، راضیه‏، مرضیه‏، محدّثه و زهرا از القاب آن حضرت که نشان از جایگاه بسیار رفیع ایشان دارد، لقب؛ سیدة نساءالعالمین است. این لقب برگرفته از روایتی از پیامبر(ص) است که در مورد ایشان فرمود: ابنتی فاطمه سیدة نساء العالمین. یعنی: دخترم فاطمه بزرگ بانوی زنان جهانیان است. فرهنگ فارسی معین، لغت‌نامه دهخدا،فرهنگ ابجدی عربی فارسی(ترجمه المنجد)، فواد افرام البستانی؛ ترجمه رضا مهیار، ج1، ص48، بحارالأنوار(ط بیروت)، ج43، ص12، ح6.، امالی شیخ صدوق، ص245، حدیث12، زندگانی حضرت زهرا(سلام الله علیها)، ترجمه ج43 بحارالانوار،علامه محمد باقر مجلسی(ره)، ص100 و بحار الانوار، ج43، ص12
4. برکت یعنی خیر فراوان و از فاطمه نسل فراوانی به اسلام هدیه شده، لذا در برخی از تفاسیر آمده که در آیه ی «انا اعطیناک الکوثر» احتمال دارد منظور، حضرت  فاطمه(س) باشد.
5. زکاة هم به معنای رشد و نمو و هم به معنای طهارت است، بنابراین زکیه هم یعنی از فاطمه نسل پرباری پا به عرصه وجود گذاشت و هم این که حضرت  فاطمه(س) وجودی پاک و طاهراست.
6. پیامبر(ص) فرمود: من بوی بهشت از وجود فاطمه(س) اِسْتِشْمام می کنم. در شب معراج هنگامی که جبرییل مرا وارد بهشت کرد، از تمام میوه‌های بهشتی به من داد، و از عصاره آن ها نطفه فاطمه در رحم خدیجه منعقد شد. «فَاِذَا اشْتَقْتُ لِتِلْکَ الثِّمارِ قَبَّلْتُ فاطِمَةَ فَاَصَبْتُ مِنْ رائِحَتِها جَمِیعَ تِلْکَ الثِّمارِ الَّتی اَکَلْتُها; هنگامی که مشتاق آن میوه‌های بهشتی می‌شوم، فاطمه را می‌بوسم و از بوی او بوی تمام آن میوه‌ها را که در آن شب خوردم استشمام می‌کنم.» ذخائر العقبی، صفحه 36، صدوق، علل الشرایع، نجف، مکتبه الحیدریه، 1385 ق، ج 1، ص 183پیامبر(ص) فرمود: «اَوَّلُ شَخْص یَدْخُلُ الْجَنَّةُ فاطِمَةُ(س)؛ نخستین کسی که وارد بهشت می‌شود، فاطمه است!.» ذهبی در «میزان الاعتدال» و نور الأبصار ص 52/ شبیه به آن در كنز العمّال ج 13 ص 95
7. محدث نوری ، مستدرک الوسایل ، قم ، آل البیت ، 1408 ق ، ج1 ، ص 434

8. پیامبر(ص) وقتی گل یاس «یاس خوش بوی مدینه» حضرت زهراء(س) را می بویید، می فرمود: رائحه بهشت را از بوی او حسّ می کنم. انبیاء خوشبو هستند. از بهشتی ها هم بوی عطر آس(آس نام درختی است که برگ هایش عطر بسیار خوبی دارد. احتمالا یاس باشد.) می آید. هم چنان که ملائکه رایحه گل سرخ دارند. 

   دخترم زهرا نیز رایحه آس و گلابی و گل سرخ دارد. با توجه به این که گل یاس از لطیف ترین و خوشبو ترین گل ها بوده و سفید است، از این رو احتمالا افراد با ذوق حضرت زهرا(س) را گل یاس نامیده اند. عشق من پاییز آمد مثل پار ... باز هم ما بازماندیم از بهار ... احتراق لاله را دیدیم ما ... گل دمید و خون نجوشیدیم ما ... باید از فقدان گل خونجوش بود ... در فراق یاس مشكی‌پوش بود ... 

   یاس بوی مهربانی می‌دهد ... عطر دوران جوانی می‌دهد ... 

   یاس‌ها یادآور پروانه‌اند ... یاس‌ها پیغمبران خانه‌اند ... 

   یاس در هر جا نوید آشتی‌ست ... یاس دامان سپید آشتی‌ست ... 

   در شبان ما كه شد خورشید؟ یاس ... بر لبان ما كه می‌خندید؟ 

   یاس ... یاس یك شب را گل ایوان ماست ... یاس تنها یك سحر مهمان ماست ... 

   بعد روی صبح پرپر می‌شود ... راهی شب‌های دیگر می‌شود ... 

   یاس مثل عطر پاك نیت است ... یاس استنشاق معصومیت است ... 

   یاس را آیینه‌ها رو كرده‌اند ... یاس را پیغمبران بو كرده‌اند ...

   یاس بوی حوض كوثر می‌دهد ... عطر اخلاق پیمبر می‌دهد ...

    حضرت زهرا دلش از یاس بود ... دانه‌های اشكش از الماس بود ... 

   داغ عطر یاس زهرا زیر ماه ... می‌چكانید اشك حیدر را به راه ... 

   عشق معصوم علی یاس است و بس ... چشم او یك چشمه الماس است و بس ... 

   اشك می‌ریزد علی مانند رود ... بر تن زهرا گل یاس كبود ... 

   گریه آری گریه چون ابر چمن ... بر كبود یاس و سرخ نسترن ... 

   گریه كن حیدر كه مقصد مشكل است ... این جدایی از محمد مشكل است ...

   گریه كن زیرا كه دخت آفتاب ... بی‌خبر باید بخوابد در تراب ... 

   این دل یاس است و روح یاسمین ... این امانت را امین باش  ای زمین ...

    نیمه‌شب دزدانه باید در مغاك ... ریخت بر روی گل خورشید خاك ... 

   یاس خوشبوی محمد داغ دید ... صد فدك زخم از گل این باغ دید ... 

   مدفن این ناله غیر از چاه نیست ... جز دو كس از قبر او آگاه نیست ... 

   گریه بر فرق عدالت كن كه فاق ... می‌شود از زهر شمشیر نفاق ... 

   گریه بر طشت حسن كن تا سحر ... كه پر است از لخته خون جگر ... 

   گریه كن چون ابر بارانی به چاه ... بر حسین تشنه‌لب در قتلگاه ... 

   خاندانت را به غارت می‌برند ... دخترانت را اسارت می‌برند ... 

   گریه بر بی‌دستی احساس كن ... گریه بر طفلان بی‌عباس كن ...

   باز كن حیدر تو شط اشك را ... تا نگیرد با خجالت مشك را ... 

   گریه كن بر آن یتیمانی كه شام ... با تو می‌خوردند در اشك مدام ... 

   گریه كن چون گریه ابر بهار ... گریه كن بر روی گل‌های مزار ... 

   مثل نوزادان كه مادر‌مرده‌اند ... مثل طفلانی كه آتش خورده‌اند ... 

   گریه كن در زیر تابوت روان ... گریه كن بر نسترن‌های جوان ... 

   گریه كن زیرا كه گل‌ها دیده‌اند ... یاس‌های مهربان كوچیده‌اند ... 

   گریه كن زیرا كه شبنم فانی است ... هر گلی در معرض ویرانی است ... 

   ما سر خود را اسیری می‌بریم ... ما جوانی را به پیری می‌بریم ... 

   زیر گورستانی از برگ رزان ... من بهاری مرده دارم ای خزان ... 

   زخم آن گل در تن من چاك شد ... آن بهار مرده در من خاك شد ... 

   ای بهار گریه‌ بار نا امید ... ای گل مأیوس من یاس سپید(احمد عزیزی) پدر پیر فلک... مادر ساکت دهر... 

   قصه هاشان زیباست!...  قصه هایی دارند پر از نقل و نبات... 

   پر از شادی و شور... چه صمیمانه به خود می بالند... وقتی از شادترین خاطره ها می گویند...

    لحظه ی خلقت آدم... فصل اعجاز زمین... لحظه ی رویش گل... 

   لحظه ی میلاد گل یاس سفید...(یاس خوشبوی مدینه ) با توجه به ضربت و سیلی که خورد و صورتش کبود شد، ایشان را "یاس کبود" گفته اند.عطاردی عزیز الله ، اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام، اول، تهران ، کتابخانه صدر ، 1397 ق ، ص 739. حضرت رضا عليه السلام فرمود: على ابن ابى طالب سلام اللَّه عليه فرمودند: پيغمبر(ص) با دست خود يك گل به من دادند. هنگامى كه گل را نزديك دماغم بردم ، فرمود: آن گل سر آمد گل هاى بهشت بعد از گل ياس مي باشد.

9. حضرت فاطمه(س) فرمودند: بهترین شما کسی است که با مردم مهربان تر است.(دلایل الامامه و کنز العمال، ج 7، ص 225)
10. سخن حضرت فاطمه(س) در ابتدای مسابقه بلند گفته نشود. مربی در پایان، جمله رو تکرار و بگوید: بیاین ما هم مثل حضرت(س) با هم مهربان باشیم، با محبت صحبت کنیم، آشتی کنیم، دوستی کنیم و ..... 
11. حانیه: «حانیه» به معنای دلسوز و مهربان نسبت به همسر و فرزندان است. مرحوم محدث قمی(ره) می‌نویسد: حانیه یعنی شوهرش را سخت دوست داشته است. از دیگر نام های حضرت زهرا(س): مبارکه، مرضیه، راضیه، طاهره، فاطمه، بتول، عذرا، حورا، مبارکه، زکیه، محدثه، صدیقه، نوریه و حانیه است. ابن طاووس، علی بن موسی، طرف من الأنباء و المناقب، محقق و مصحح: عطار، قیس، ص۱۶۹، انتشارات تاسوعا، مشهد، چ1، ۱۴۲۰ق؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۲۲، ص۴۸۴، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چ2، ۱۴۰۳ق.(با تصرّف و بازنویسی کامل از گروه جهادی نسیم وصال)