مقدمه ای بر مهارت «شروع»
در مهارت «شروع»، لازم است پیش از هرچیز بدانید: نوع شروع اجرا در آغاز هر برنامه مهم است. اگر اجرائی را در پیش رودارید و نمی‌دانید که برنامه اجرائی‌تان را با چه شعر و یا مهارتی شروع کنید تا هم مناسب و هم جالب باشد، بهتر است همان‌طوری که حضرت سلیمان (ع) توانست از کلامی الهی و بیانی مناسب عنوان شروع نامه خود را انتخاب نمود که الگویى مناسب است براى طرز شروع برنامه اجرائى که گاه از مسائل مهم و سرنوشت‌ساز است، لذا بانام خدا شروع می‌شود و با دو جمله حساب‌شده جان سخن را بیان مىکند.
می‌دانید که روش شروع اجرا برنامه و نوع گفتار در آغاز برنامه مهم است. گر چه استفاده از دیگر مهارت‌های آغازین هم می‌تواند در ارائه برنامه اجرائی موفق، مناسب باشد. اگر اجرائی را در پیش رودارید و نمی‌دانید که برنامه اجرائی‌تان را با چه شعر و یا ... شروع کنید تا هم مناسب و هم جالب باشد، بهتر است. همان‌طوری که حضرت سلیمان (ع) توانست بیانی مناسب را به‌عنوان شروع نامه خود را انتخاب کند که می‌توان از مهم‌ترین شروعهای قرآنی در قالب نامه به شمار آورد. شروع نامه ایی که محتوایش چنین است:
إِنَّهُ مِنْ سُلَیْمانَ وَ إِنَّهُ بسم‌الله الرَّحْمنِ الرَّحیم؛ این نامه از سلیمان است و این است: به نام خداى بخشاینده مهربان.
(سوره ۲۷، النمل، آیه ۳۹)
آنچه در این نامه حضرت سلیمان (ع) خطاب به ملکه سبا آمده الگویى است براى روش شروع برنامه اجرائى که گاه از مسائل مهم و سرنوشت‌ساز است، لذا با نام خداوند رحمان و رحیم شروع می‌شود و با دو جمله حساب‌شده جان سخن را بیان می‌کند. جز براى برخى مربیآن‌که نیازى به بیان مطالبى به‌عنوان شروع نیست، اغلب باید مربى در اجراهایشان مطالبى را به‌عنوان شروع كلاس بیاورند تا كودكان و نوجوانان هم به موضوع درس و هم به اهمیت بحث توجه پیدا كنند. در مهارت «شروع»، شروع ازنظر تناسب با گوینده، موضوع، جلسه و مخاطبان باید تنظیم و اجرا شود. آنچه خوب است در شروعها رعایت شود عبارت‌اند از:
- شروع مرتبط با موضوع بحث باشد.
- طبیعى و به‌دوراز تصنّع و ظاهرسازی باشد.
- متناسب با مقتضاى حال مخاطب و موقعیت كلاس باشد.
- درصورتی‌که مخاطبان کم سن هستند، كاملاً محسوس و قابل‌تصوّر باشد.
- براى نوجوان، آرام، سنگین و باوقار و براى كودكان بسیار شاد و جذاب باشد.
- شروع، طولانى، ملال‌آور و ملامت‌انگیز نباشد.
امام على (ع): آفت سخن، پرگویى است. [1]
- ضمن خوددارى از دادن وعده‌های غیرعملى و مبالغه‌گویی‌های گزاف، از خودستایى یا اظهارِعجزوناتوانى بپرهیزید.
- تهیه و تنظیم شروعها كه پنجره‌ای به روى مباحث اصلى در مرحله دوم به بعد است، پس ازتكمیل مواد اصلى در مرحله دوم انجام شود تا بهتر بتوان مطالب مرتبط به اصل موضوع را در شروع بیان كرد.
9 شرایط متفاوت برای مهارت شروع
إِنَّهُ مِنْ سُلَیْمانَ وَ إِنَّهُ بسم‌الله الرَّحْمنِ الرَّحیم (نمل، ۳۹) گرچه همه كارها را با نام خدا آغاز می‌کنیم و شروع با نام خدا قَسِیْم و قسمت کننده شروعهای دیگر نیست، اما به لحاظ وجود تنوع و امكان بیان‌های مختلف در آغاز با نام خدا، آن را به‌عنوان یكى از شروعهای مطرح، می‌توان به‌تناسب جلسه در ابتداى شروعهای دیگر و یا بدون آن‌ها از آن بهره گرفت. روش ساده و كاملاً سنگین و متین این است كه برنامه را با «بسم‌الله الرحمن الرحیم» شروع كرده و بلافاصله وارد اصل موضوع شویم.
این روش در شرایط زیر مفیدتر است:
- اولین برنامه شما در آن محیط باشد.
- ایام سوگوارى یكى از ائمه علیهم‌السلام باشد.
- سن مخاطبان بالاتر از کودکان یا نوجوانان باشد.
- امكان استفاده از تخته یا وایت برد وجود داشته باشد.
- تكرار شیوه‌ها و روش‌های متنوع، دل‌زدگی ایجاد كرده باشد.
- فرصت كافى و به‌اندازه، براى هیچ‌گونه شروع دیگرى نباشد.
- از فرهنگ، روش و سنت‌های اجتماعى آن محیط اطلاعى نداشته باشیم.
- در بین مخاطبان کودکان و نوجوانان، حضور بزرگ‌سالان در اكثریت باشد.
- مدتى است براى كودكان، نوجوانان و جوانان برنامه نداشته‌ایم و به هر دلیل امكان استفاده از هیچ شیوه دیگرى برایمان فراهم نیست.
12 شکل شروع برنامه در مهارت «شروع»
شکل‌های مختلف شروع با نام خدا: شما هم می‌توانید از بین شعرهای تقدیمی در مطلب آموزشی مهارت «شروع»، هرکدام مناسب شروع برنامه اجرائی‌تان باشد را انتخاب کنید و شروع را با یكى از موارد ذیل انجام دهید:
- بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
- به نام خدائى كه هرکجا باشیم با ماست
- بسم‌الله الرحمن الرحیم هست کلید درگنج حکیم [2]
- به نام خداوند مهربان، حافظ و دوستدار كودكان
- به نام خداوند جان‌آفرین حكیم سخن در زبان آفرین
- اى نام تو بهترین سرآغاز بی‌نام تو نامه كى كنم باز
- به نام آن‌که باشد مهربان‌تر براى ما ز بابا و ز مادر
- بهترین واژه در شروع کلام نام حق باشدت به ذکر سلام
- به نام آن‌که هستى را رقم زد نشان خویش بر لوح و قلم زد
- به نام آن‌که گل را رنگ و بو داد زشبنم لاله ها را آبرو داد
- رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ یَسِّرْ لِی أَمْرِی وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانِی یَفْقَهُوا قَوْلِی [3]
- به نام خداوند جان آفرین بر این آفرینش هزار آفرین [4]
اشعار شروع برای درس مهارت «شروع»
می‌گشایم زبان به نام خدا
حمد بی‌حد به خالق یکتا
**
خدایا به لطفت مرا آشنا کن
و از هر چه غیر تو باشد رها کن
**
به نـام خداوند جـان و خِرَد
کزیـن برتـر اندیشه برنگذرد
**
به نام آن‌که دل کاشانه اوست
چراغ هرکسی در خانه اوست
**
به نـام خداوند رنگین‌کمان
خداونـد بخشنده مهربـان
**
به نام آن‌که گُل را رنگ و بو داد
زشبنم، لاله ها را آبرو داد
**
به نام آن‌که ما را نام بخشید
زبان را در فصاحت کام بخشید
**
به نام خداوند عشق و صفا
به نام خدایی که بر بندگان
خداوند مردان راه خدا
ببخشاید و بس بود مهربان
**
اول به نام خدا که بنده او هستیم
ما به رسول آلش صلوات می‌فرستیم
**
به نام آن‌که خوب و مهربان است
به نام آن‌که زیبا آفرین است
یگانه خالق خوب جهان است
خدای آسمان بی‌کران است
**
مشو غافل از یاد پروردگار
تو را روشنی دل از آن بود
خوش آن‌کس که او را بود ذکر، کار
بهین جوشن از شر شیطان بود
**
خدا در آغاز هر کارمان
تویی آفریننده این جهان
بود نام زیبای تو بر زبان
خداوند بخشنده مهربان
**
به نام آن‌که رحمان و رحیم است
کتابش نور و پیغامش عظیم است
**
به نام آن‌که رحمان و رحیم است
به نام آن‌که رب‌العالمین است
شعر برای شروع
ای نام تو بهترین سرآغاز
بی‌نام تو نامه کی کنم باز
ای یاد تو مونس روانم
جز نام تو نیست بر زبانم
**
به نام آن‌که هر چه خوبی از اوست
زمین و آسمان و هستی از اوست
از او خواهم مدد زیرا که او هست
برای بندگانش بهترین دوست
**
دلت را با خداوند آشنا کن
بکن هر کار را بانامش آغاز
ز عمق جان خدایت را صدا کن
خدا مهربان از خود رضا کن
شعر به نام خدا
به نام خداوند رنگین‌کمان
خدایی که از بوی گل بهتر است
خداوند ماه و شب و آسمان
و از نور و باران صمیمی‌تر است
**
به نام آن‌که رحمن و رحیم است
کتابش نور و پیغامش عظیم است
**
به نام خداوند مهر و وفا
خداوند روزی‌ده باصفا
شعر بسم الله
در اول هر کار بگو بسم‌الله
به نام آن‌که هر چه خوبی از اوست
**
از او خواهم مدد زیرا که او هست
تا جمله گناهان تو بخشد الله
**
زمین و آسمان و هستی از اوست
برای بندگانش بهترین دوست
**
آغازگر دفتر توحید خداست
با نام خداست هر چه آغاز کنیم
**
در وقت عبادتت فراموش مکن
سرمنشأ ماه و نور و خورشید خداست
**
در دفتر عشق نقطه دیر خداست
یاریگر قلب‌های نومید خداست
**
به نام آن‌که گل را رنگ و بو داد
ز شبنم لاله‌ها را آبرو داد
**
دل آرام گیرد به یاد خدا
خداوندا تویی پروردگارم
**
خدایی که هرجاست همراه ما
همه از توست یا رب هر چه دارم
**
بهترین واژه در شروع کلام
نام حق باشدت به ذکر سلام
**
آن سلامی که اسم پاک خداست
پرانرژی؛ دری به فضل و عطاست
شعر به نام خدای بزرگ
می‌گشایم زبان به نام خدا
حمد بی‌حد به خالق یکتا
**
به نام خدای بزرگ، بی‌اندازه بی‌کران خداوند
هر آنچه هست، همان خالق آسمان
که ز نامش جهان شده بر پا
قادر است و علیم و بی‌همتا
**
خدای صمیمی و خوب، چو پروانه‌ها مهربان
لطیف است چون بوی گل، به زیبایی کهکشان
**
خدایا خدایا تویی قبله من
همیشه به سویت نماز و دعایم
خدایا به لطفت مرا آشنا کن
**
خدایا خدایا تویی کعبه من
تو هستی همیشه تو تنها خدایم
و از هر چه غیر تو باشد رها کن
**
به هرکجا که رفتم، به هرکجا که رفتم
در کوه و دشت و صحرا، در باغ‌های زیبا
**
دیدم تو را در آنجا، دیدم تو را خدایا
پس هر چه هست از توست، ای خالق توانا
انواع اشعار دو بیتی برای شروع برنامه
ای نام تو بهترین سرآغاز
بی‌نام تو نامه کی کنم باز [5]
****************************
بسم‌الله الرحمن الرحیم
هست کلید در گنج حکیم
****************************
به نام آن‌که هستی نام ازو یافت
فلک جنبش، زمین آرام ازو یافت
****************************
ای یاد تو مونس روانم
جز نام تو نیست بر زبانم
****************************
به نام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه برنگذرد
****************************
اول دفتر به نام ایزد دانا
صانع پروردگار حیّ توانا
****************************
به نام خدایی که جان آفرید
سخن گفتن اندر زبان آفرید
****************************
به نام آن‌که جان را فکرت آموخت
چراغ دل به نور جان برافروخت
****************************
به نام آن‌که تن را نور جان داد
خرد را سوی دانایی عنان داد
****************************
به نام خدایی که جان آفرید
زمین و زمان و مکان آفرید
****************************
به نام خدای علیم و حکیم
رحیم و بسیط و شریف و نعیم
****************************
به نام خداوند دل‌های پاک
که نامش بود در دلت تابناک
****************************
به نام خداوند بخشنده مهربان
کزو ماندگار این زمین و زمان
****************************
به نام خدایی که خاک آفرید
کزان خاک انسان پاک آفرید
****************************
به نام خدا، هر چه داریم از او
خداوند احمد خدای سبو
****************************
به نام خداوند بودونبود
خداوند یاسی به رنگ کبود
****************************
به نام آن‌که در ما گفتن آموخت
به انسان در معنی سفتن آموخت
****************************
به نام کسی که تو را آفرید
سرآغاز عشق است و نور و امید
****************************
به نام جهان‌بخش پاک آفرین
به راهش بود، مردم راستین
****************************
به نام خداوند لوح و قلم
حقیقت‌نگار وجود و عدم
****************************
به نام خداوند جان آفرین
حکیم سخن در زبان آفرین
****************************
به نام آن‌که جان را زندگی داد
طبیعت را به جان پایندگی داد
****************************
به نام خداوند آلاله‌ها
خداوند پروانه و پونه‌ها
****************************
به نام خداوند حی رحیم
خدای بهشت و خدای جحیم
****************************
به نام خداوند شعر و غزل
به نام خداوند عزوجل
****************************
به نام خداوند شعر و غزل
کلامش نشیند به دل تا ازل
****************************
به نام خداوند نان و خداوند جان
دهد روزی‌اش را به‌پیروجوان
****************************
به نام خداوند احساس پاک
خداوند شمس و مه تابناک
****************************
به نام خداوند نیلوفرین
ستایش ز بهر توای بهترین
****************************
به نام خدای شفیع و صبور
خداوند دانش خداوند نور
****************************
به نام خداوند دریای نور
خدایی که دارد به هر جا حضور
****************************
به نام خداوند شعر و غزل
خداوند روزی‌ده بی‌مثل
****************************
به نام خداوند روشن‌ضمیر
خداوند روشنگر بی‌نظیر
****************************
به نام خداوند دریاچه‌ها
که داده ظرافت به پروانه‌ها
****************************
به نام خداوند احساس پاک
هم آن‌که آفریده ما را ز خاک
****************************
به نام خداوند رنگین‌کمان
فروزنده روز و شب آسمان
****************************
به نام خداوند زیبا سخن
خداوند آلاله‌ها در چمن
****************************
درود بر خدای هنرآفرین
نگارنده هر گل آتشین
****************************
به نام آن خدای پاک سبحان
که از خاک آفرید این‌گونه انسان
****************************
به نام خداوند نون و قلم
خداوند آزادی و عشق و غم
****************************
به نام خالق سبز بهاران
خداوند طراوت، جویباران
****************************
به نام خداوند خوب بهار
خداوند گل، لاله و لاله‌زار
****************************
به نام خدای بلند آسمان
خداوند خاک و خدای جهان
****************************
به نام خداوند پاک و دلیر
خداوند دریا، خدای امیر
****************************
به نام خداوند سبز و سپید
خداوند سال و خداوند عید
****************************
به نام خداوند سنگ و خداوند گنج
خداوند شادی خداوند رنج
****************************
به نام خداوند کوه و خداوند دشت
خداوند دره خداوند گشت
****************************
به نام خداوند ریحان و گل
خداوند هادی هدایت سبل
****************************
به نام خداوند تاج و خداوند گنج
خداوند روزی، سرای سپنج
****************************
به نام خداوندی که کارساز است
ز ما و طاعت ما بی‌نیاز است
****************************
به نام خداوند شعر و سخن
نخستین سخن در همه انجمن
****************************
ای که بانامت جهان آغاز شد
دفتر ما هم به نامت باز شد
****************************
به نام آن‌که نام از او نشان یافت
زبان آموخت حرف و نطق جان یافت
****************************
به نام پادشاه عالم عشق
که نامش هست نقش خاتم عشق
****************************
به نام چاشنی بخش زبان‌ها
حلاوت بخش معنی در بیان‌ها
****************************
آغازهرکلامی نام خدای یکتا
همواره می‌برم من نام مقدسش را
****************************
بیا ساقی اسباب می ساز کن
سر خم به نام خدا بازکن
****************************
آرم آغاز در این نامه ز نو نام خدا را
آن‌که آشفته ز گیسوی بتان خاطر ما را
****************************
تا که سخن از دل و از دلبر است
نام خدا زینت هر دفتر است
****************************
به نام دوست گشاییم دفتر دل را
به فر عشق فروزان کنیم محفل را
****************************
به نام خدای سمیع و بصیر
خطاپوش بخشنده بی‌نظیر
****************************
به نام خدای بزرگ و احد
تعالی و شافی، قدیر و صمد
****************************
به نام مناسب‌ترین واژه‌ها
به‌رسم محبت به نام خدا
****************************
سرآغاز هر نامه نام خداست
که بی‌نام او نامه یکسر خطاست
****************************
به نام خداوند شمشیروتیغ
که باران آتش درآرد زمیغ
****************************
به نام خدای رئوف و غفور
حمیدولطیف ومجیدوصبور
****************************
به نام گشاینده کارها
زنامش شود سهل دشوارها
****************************
به نام خداوند وجد و سرور
پدیدآور عشق و احساس و شور
****************************
به نام خداوند نیکوسرشت
که درجهان بذرنیکی بکشت
****************************
سرآغاز گفتار نام خداست
که رحمت‌گرومهربان، خلق راست
****************************
به نام خداوند خورشیدوماه
که دل را به نامش خرد داد راه
****************************
به نام خداوند نیکوسرشت
که او در جهان بذر نیکی بکشت
****************************
به نام خالق پیدا و پنهان
که پیدا و نهان داند به یکسان
****************************
بنیاد سخن به نام حق، نِه
کز هرچه بِه است نام حق بِه
****************************
به نام خداوند باران نقل و تگرگ
نفس‌های باد و تپش‌های برگ
****************************
به نام خداوند رنگین‌کمان
خداوند بخشنده مهربان
****************************
به نام خداوند دادار پاک
پدیدآور آدم از آب‌وخاک
****************************
به نام خدایی که برذات وی
محال است هرگز برد عقل، پی
****************************
به نام خداوند روشن‌ضمیر
خداوند روشنگر بی‌نظیر
****************************
به نام خدای سمیع و بصیر
خطاپوش بخشنده بی‌نظیر
****************************
با نام خدا کار خود آغاز کنم
با عشق خدا لب به دعا بازکنم
****************************
به بسم‌الله می‌خوانم خدا را
زمشتی خاک آدم ساخت ما را
****************************
به نام آن‌که گل را خنده آموخت
و بر جان شقایق آتش افروخت
****************************
به نام خدای علیم و حکیم
رحیم و بسیط و شریف و نعیم
****************************
کن سخن آغاز با نام خدا
بهر هر کاری مشو از او جدا
****************************
به نام آن‌که درجان و روان است
توانایی ده هر ناتوان است
****************************
می‌کنم آغاز با نام خدا
وصف گل را از زبان غنچه‌ها
****************************
به نام آن‌که مارا زندگی داد
وزان بس مژده پایندگی داد
****************************
به نام خدای بزرگ و احد
تعالی و شافی و قدیر و صمد
****************************
به نام خداوند آل عبا
خداوند روزی‌ده رهنما
****************************
به نام خداوند عشق و وفا
خداوند صبر و خدای صفا
****************************
اول دفتر بود نام خداوندگار
ایزد با فرو جای عادل و پروردگار
****************************
به نام خالق ارض و سماوات
به نام داور روز مجازات
****************************
به نام خدای رئوف و غفور
حمید و لطیف و مجید و صبور
****************************
به نام آن‌که جان را نورِدین داد
خرد را در خدا دانی یقین داد
****************************
به نام خداوند سیب و رطب
خداوند صبح و خداوند شب
****************************
به نام خداوند جا و مکان
خداوند جان و خدای زمان
****************************
به نام خداوند جغرافیا
به نام همان قاره آسیا
****************************
به نام خداوند روح و روان
خداوند سبحان خدای لسان
****************************
به نام بی‌نیاز عالم‌آرا
خدای فاطمه آرام دل‌ها
****************************
به نام چاره‌ساز وحی سرمد
خدای فاطمه دخت محمد
****************************
به نام خداوند راه و طریق
خداوند آب و خدای حریق
****************************
به نام خداوند ساز و نوا
خداوند گوش و خدای صدا
****************************
به نام خداوند نان و خداوند جان
دهد روزی‌اش را به‌پیر و جوان
****************************
به نام خداوند زیتون و تین
خداوند سوره خدای زمین
****************************
به نام خداوند صدق و صدیق
خداوند یار و خدای رفیق
****************************
به نام خداوند هر بر و بحر
خداوند هستی خداوند دهر
****************************
به نام خداوند توبه پذیر
همان غافر سیئات و خبیر
****************************
به نام خداوند حی رحیم
خدای بهشت و خدای جحیم
****************************
به نام خداوند وجد و سرور
پدیدآور عشق و احساس و شور
****************************
به نام خداوند دانش نواز
خداوند درمانگر چاره‌ساز
****************************
به نام خداوند ارض و سما
به نام خداوند خورشید و ماه
****************************
به نام خداوند هفت‌آسمان
به نام خداوند زمان و مکان
****************************
به نام خداوند نیلوفرین
ستایش ز بهر توای بهترین
****************************
به نام خدایی که داناتر است
ز عالم همه آگاه‌تر است
****************************
به نام خداوند دریای نور
خدایی که دارد به هر جا حضور
****************************
به نام آن‌که او نامی ندارد
به هر نامی که خوانی سر برآرد
****************************
به نام خدایی که سازنده است
به نام خدایی که پاینده است
****************************
به نام خدای نیست و هستی
به نام خدای شور و مستی
****************************
بس مبارک بود چون فر همای
اول کارها به نام خدای
****************************
بزرگی هست در دنیا خدا نام
که با یادی کند دل‌ها چه آرام
****************************
به نام خداوند شعر و غزل
خداوند روزی‌ده بی‌مثل
****************************
به نام خداوند جان آفرین
که داند ز عرش و زیر و برین
****************************
ای با تو شروع کارها زیباتر
آغاز سخن تو را صدا باید کرد
****************************
آغاز سخن یاد خدا باید کرد
خود را به امید او رها باید کرد
****************************
به نام خداوند استاد و درس
خداوند آن بچه‌های نترس
****************************
به نام آن‌که خنده آفریده
به بدخلقی خط بطلان کشیده
****************************
به نامت گشایم کنون دفترم
که بی‌نام تو در سخن ابترم
****************************
با یاد خدا این دل من رام شود
با نام خدا آتشم آرام شود
****************************
به نام خداوندی که کارساز است
زما و طاعت ما بی‌نیاز است
****************************
به نام آن‌که گنج جسم و جان ساخت
طلسم گنج جان هر دوجهان ساخت
برای آشنایی با دیگر مهارت‌های موردنیازتان می‌توانید با یک کلیک روی هرکدام به آن دسترسی داشته باشید:
- کلاسداری
- اسباب‌بازی
- نقد داستان
- تربيت برتر
- جدول قرآنی
- پوشش مربّی
- قصه‌های قرآن
- قصه حیوانات
- اشعار کودکانه
- پرسش و پاسخ
- مهارت «پایان»
- مهارت «بازی»
- مهارت «شروع»
- مخاطب شناسی
- پرسش استاندارد
- اطلاعاتی از قرآن
- مهارت «تدریس»
- بیست اصل تربیتی
- مهارت «نویسندگی»
- مهارت «قصّه‌گویی»
- مهارت «شعرخوانی»
- شیوه «تنظیم محتوا»
- مهارت «تابلونویسی»
- مهارت «رنگ آمیزی»
- مهارت «فرزندپروری»
- مهارت آموزش «مفاهیم قرآنی»
پانویس:
- [1] . آفَةُ اَلْكَلاَمِ اَلْإِطَالَةُ: عیون الحکم و المواعظ، جلد ۱، صفحه ۱۸۱، الباب الأوّل ممّا ورد من حكم امیرالمؤمنین علی بن أبی طالب (ع) فی حرف الألف، الفصل التاسع عشر بلفظ آفة، شماره حدیث: ۱۵۴۱۳۳
- [2] . نظامی، خمسه، مخزن‌الاسرار، بخش ۱، آغاز سخن
- [3] . رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ یَسِّرْ لِی أَمْرِی وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانِی یَفْقَهُوا قَوْلِی وَ اجْعَلْ لِی وَزِیراً مِنْ أَهْلِی هارُونَ أَخِی اشْدُدْ بِهِ أَزْرِی وَ أَشْرِکْهُ فِی أَمْرِی کَیْ نُسَبِّحَکَ کَثِیراً وَ نَذْکُرَکَ...سوره طه آیات۲۵ تا ۲۸
- [4] . سعدی، بوستان، درنیایش خداوند، بخش ۱، سرآغاز
- [5] . نظامی، خمسه، لیلی و مجنون، بخش ۱ - به نام ایزد بخشاینده
| پیوست | Size |
|---|---|
| مهارت «شروع» | 274.51 کیلوبایت |
