شعارهای انقلاب

مقدمه ای بر شعارهای انقلاب

جهت محکم شدن برخی از مفاهیم، ماهیّت دینی و مذهبی قیام ملّت، از شعارهای انقلابی استفاده می شد که جهت ریتم، فضا و چگونگی بیان آن با شعر معمولی، بسیار تفاوت داشت. از شعارهای انقلابی، جهت سرحال شدن و به اصطلاح برای این که خواب از چشمان مخاطبان بپرد، چه در مسجد، راه پیمائی، اردو، کوه پیمایی و خلاصه هرجا که نیاز به شور و حالی باشد، به صورت هماهنگ و با ریتم خوب، مناسب و پرمعنا، از آن استفاده می شد که بسیار جذّاب و دلنشین بود و از آن هم استفبال می شد. چگونگی استفاده از شعارهای انقلابی بستگی به شور و حال،توان مندی و ابتکار و شرایط مکانی و زمانی داشت که با صراحت، قاطعیت، اطمینان و ایمان کامل پاسخ می گفتند، چون موارد و گوناگونی استفاده از روش شعارهای انقلابی، در آغاز قیام مردم زیاد بود، فقط نمونه هایی بیان می شود که شعارها در آن ایّام استفاده می شد.

شعرهایی برای شعارهای انقلاب

شعر الله اکبر

الله اکبر

لا اله الا الله

یا حسین!

حسین جان،

حسین جان!

راهت ادامه دارد

شعر پرچم

پرچم، پرچم، پرچم خونین قرآن

در دست مجاهد مردان

تا خون مظلومان به جوش است

آوای عاشورا به گوش است

هر کس که عدالت خواه است

از عدل علی آگاه است

این منطق ثارالله است

باید به هم یاری نمائیم

فتح اسلام در جهاد است

فتح مسلمان در اتّحاد است

کار شاه تمام است

خمینی امام است

نهضت ما حسینیه

رهبر ما خمینیه

شعر استقلال آزادی

استقلال و آزادی جمهوری اسلامی

آخرین کلام است

مجاهد بت شکن

خمینی قهرمان

فرموده است این چنین

به ملّت مسلمان

بهترین عبادت

به نزد خداوند

مرگ بر شاه، مرگ بر شاه

الله اکبر، خمینی رهبر

تا خون در رگ ماست، خمینی رهبر ماست

نهضت ما حسینیه، رهبر ما خمینیه

ما همه سرباز توایم خمینی،

گوش به فرمان توایم خمینی

حزب فقط حزب الله، رهبر فقط روح الله

خمینی آزاده، پیام عالی داده

که نهضت ما قطعی است

پیروزی ما حتمی است

اگر نمایی تو استقامت

سکوت بی جا، بُوَد خیانت

برو تو ای بیگانه

مگو دگر افسانه

که رهبر ما باشد

خمینی فرزانه

شعر مرگ بر شاه

بود به مهدی مرید و نایب

شود به زودی، امیر و غالب

ای شاه خائن، آواره گردی

خاک وطن را، ویرانه کردی

کشتی جوانان وطن، آه و واویلا

کردی هزاران تن کفن، آه و واویلا

مرگ بر شاه، مرگ بر شاه

ای شهید حقّ آیم به سویت

بهشت موعود در پیش رویت

مادر ندیده روی تو، الله اکبر

پدر نشسته سوگ تو، الله اکبر

مرگ بر شاه، مرگ بر شاه

زنده و جاوید باد، یاد شهیدان ما

شعر خمینی ای امام

خمینی ای امام، خمینی ای امام(2)

ای مجاهد ای مظهر شرف

ای گذشته ز جان، در ره هدف

هر زمان می رسد، از تو این ندا

ای اسیران و مستضعفان به پا

زیر بار ستم زندگی بس است

نزد طاغوتیان، بندگی بس است

بود شعار تو، به راه حق پیام

ز ما تو را درود، زما تو را سلام

خمینی ای امام، خمینی ای امام(2)

ای مجاهد ای مظهر شرف

ای گذشته ز جان، در ره هدف

چون نجات انسان، شعار توست

مرگ در راه حقّ، افتخار توست

این تویی، این تویی، پاسدار حقّ

خصم اهریمنان، دوستدار حقّ

بود شعار تو، به راه حقّ قیام

ز ما تو را درود، زما تو سلام

خمینی ای امام ، خمینی ای امام(2)

ای مجاهد، ای مظهر شرف

ای گذشته ز جان، در ره هدف

چون تو عزمِ صفِ دشمنان کنی

ترک سر، ترک تن، ترک جان کنی

شعر ایران

...ایران

....ایران

.....ایران

......ایران

.......ایران

ایران همیشه جاوید

سرزمین کوه و دریا

تو خودت یه کوه نوری

توی گنجینه ی دنیا

پرچمت یه افتخاره

اون بالا تو اوج ابرا

همیشه با من می مونه

اون سه رنگ ناب زیبا

وطنم فقط تویی تو

هر جای دنیا که باشم

عشق تو خون تو رگ، هام

نمی خوام از تو جدا شم

وقتی که ازاین جا دورم

بغض غربت رو می بارم

همه ی قشنگیا تو

توی ذهنم می سپارم

قصّه ی فرهاد و شیرین

قصّه ی عشق سیاوش

اون ابرمردای عاشق

رستم و کاوه آرش

یاد جنگل، یاد کوه ها

چهل ستون و تخت جمشید

ساحل دریا کنار و

سرخی غروب خورشید

ایران

ایران...

ترجیع بند اکثر شعارهای انقلابی مردم به جان آمده از ستم و طاغوت، مرگ بر شاه بود. مردم می دانستند که تا شاه کفن نشود، این وطن وطن نشود.

آنان با شعارهای متعددی نفرت از طاغوت را به نمایش می گذاشتند:

شعر مرگ بر این سلطنت پهلوی

توپ، تانک، مسلسل دیگر اثر ندارد

شاه به جز خودکشی راه دگر ندارد

ایستادن در صف نفت حالا دیگه حرام است

لباس گرم بپوش که کار شاه تمام است

مردم! رفتن شاه یه حقّه سیاسی است!

گول نخورید نهضت ما اساسی است

نظام شاهنشاهی نابود باید گردد

زندگی مصرفی معادل بردگی است

نظام شاهنشاهی مظهر هر فسادیست

شاه باید برگردد اعدام باید گردد

مرگ بر این سلطنت پر فریب

مردم ما بیدارند، از سلطنت بیزارند

خون گرفته ایران را قزوین و خراسان را کشتند جوانان را

حامیان قرآن را مرگ بر این شاه،

مرگ بر این شاه!

خمینی عزیزم،بگو تا خون بریزم

از جان خود گذشتیمبا خون خود نوشتیم

یا مرگ یا خمینی

در برابر تفنگ دژخیمان سینه را سپر می کردند و با خشم انقلابی خطاب به آنان فریاد می زدند:

می کشم، می کشم آن که برادرم کشت

توپ، تانک، مسلسل، دیگر اثر ندارد

حکومت نظامی دیگر ثمر ندارد

به مادرم بگویید، دیگر پسر ندارد

اگر به کشتار خلق ادامه دهد این شاه

جنگ مسلحانه به یاری روح الله

سلطنت واژگون شاه را سرنگون

مرگ بر شاه، مرگ بر شاه

توپ، تانک، مسلسل، دیگر اثر ندارد

شاه به جز خودکشی راه دگر ندارد

وای اگر خمینی حکم جهادم دهد

ارتش دنیا نتواند که جوابم دهد

رهبرا رهبرا! ما را مسلّح کنید

وای اگر خامنه ای حکم جهادم دهد

ارتش دنیا نتواند که جوابم دهد

رهبرا رهبرا! ما را مسلح کنید

شعر ای ايران

ای ایران ای مرز پر گهر

ای خاکت سر چشمه ی هنر

دور از تو اندیشه ی بدان

پاینده مانی و جاودان

ای دشمن ار تو سنگ خاره ای من آهنم

جان من فدای خاک پاک میهنم

مهر تو چون شد پیشه ام

دور از تو نیست اندیشه ام

در راه تو کی ارزشی دارد این جان ما

پاینده باد، خاک ایران ما

سنگ کوهت درّ و گوهرست

خاک دشتت بهتر از زر است

مهرت از دل کی برون کنم

تا گردش جهان و دور آسمان به پاست

نور ایزدی همیشه رهنمای ماست

مهر تو چون شد پیشه ام

دور از تو نیست اندیشه ام

در راه تو کی ارزشی دارد این جان ما

پاینده باد خاک ایران ما

ایران ای خرم بهشت من

روشن از تو سرنوشت من

گر آتش بارد به پیکرم

جز مهرت در دل نپرورم

از آب و خاک و مهر تو سرشته شد دلم

مهر اگر برون رود تهی شود دلم

مهر تو چون شد پیشه ام

دور از تو نیست اندیشه ام

در راه تو کی ارزشی دارد این جان ما

پاینده باد خاک ایران ما

ایران

شعر وقتی تو آمدی، ای امام

وقتی تو آمدی

شد زندگی قشنگ

از آسمان گریخت

آن ابر تیره رنگ

گل بوته های سرخ

از خانه سرکشید

با یاد هر شهید

آلاله ای دمید

وقتی تو آمدی

شیطان ز خانه رفت

خفاش شب پرست

پر زد شبانه رفت

از هر طرف دمید

گل های یاسمن

پر شد ز عطر تو

سر تا سر وطن

نور کلام تو

چون چشمه شد روان

شد باغ زندگی

از مهرِ تو جوان

سرود انقلابی شعارهای انقلاب

الله الله الله

الله الله الله الله الله الله الله

لا اله الا الله لا اله الا الله

ایران ایران ایران رگبار مسلسل ها

ایران ایران ایران ....

ایران ایران ایران رگبار مسلسل ها

الله الله،لله الله لا اله الا الله

لا اله الا الله الله الله، الله الله

لا اله الا الله لا اله الا الله

الله الله الله الله الله الله الله اکبر الله اکبر

الله الله الله الله لله الله لا اله الا الله لا اله الا الله

ایران ایران ایران

خون و مرگ و عصیان خون و مرگ و عصیان

ایران ایران ایران ایران ایران ایران

خون و مرگ و عصیان

بنگر که همه فریادبنگر که همهطوفان

ایران ایران ایرانایران ایران ایران

بنگر که همه فریاد بنگر که همه طوفان

الله الله،لله اللهلا اله الا الله لا اله الا الله

الله الله، الله الله لا اله الا الله لا اله الا الله

الله الله الله الله الله الله الله اکبر الله اکبر

الله الله الله الله لله الله

لا اله الا الله لا اله الا الله

از اشک یتیمانت از خون شهیدانت

فردا که بهار آید صد لاله به بار آید

صد لاله به بار آید از خون شهیدانت

صد لاله به بار آید صد لاله به بار آید

الله الله،لله الله لا اله الا الله

لا اله الا الله الله الله، الله الله

لا اله الا الله لا اله الا الله

الله الله الله الله الله الله الله اکبر الله اکبر

الله الله اللهالله الله الله

لا اله الا الله لا اله الا الله

فردا که بهار آیدآزاد و رها هستیم آزاد و رها هستیم

ایران ایران ایرانایران ایران ایران

فردا که بهار آید آزاد و رها هستیم

نه ظلم و نه زنجیری در اوج خدا هستیم

در اوج خدا هستیم

ایران ایران ایران ایران ایران ایران

نه ظلم و نه زنجیری در اوج خدا هستیم

الله الله الله لا اله الا الله لا اله الا الله

الله الله الله

الله اکبر الله اکبر

الله الله الله

الله لله الله

لا اله الا الله

آنان که گفتند:

الله و بر این ایمان پایدارماندند، حاضر نشدند بنده ی غیر خدا شوند، و حکومت غیر خدا پذیرند، فرشتگان رحمت بر آن ها نازل شوند و مژده دهند که دیگر هیچ ترسی و حزن و اندوهی از گذشته ی خویش ندارید و شما را به همان بهشتی که انبیا وعده دادند بشارت باد

الله الله الله

الله لله الله

الله اکبر الله اکبر

الله الله الله

الله لله الله

لا اله الا الله

(اذان)

الله الله الله

الله لله الله

الله اکبر الله اکبر

الله الله الله

الله لله الله

لا اله الا الله

دکلمه وقتی تو آمدی

وقتی تو آمدی پاییز دلم بهار شد، کویر دلم گلستان شد.

وقتی تو آمدی قلب شکسته ام پر از عشق شد، زندگی ام پر از طراوت و تازگی شد.

تو مانند بارانی بر روی من باریدی و تن خسته و غم زده مرا پر از طراوت عشق کردی.

تو مانند گلی در باغچه قلبم روییدی و قلب سوخته مرا تبدیل به گلستان عاشقی کردی.

تو مانند مهتابی بر آسمان دلم تابیدی و دل تاریک مرا پر از نور عشق خودت کردی.

تو با گرمای وجودت زمستان سرد دلم را گرم گرم کردی.

وقتی تو آمدی احساس میکردم دنیا مال من است چون تو دنیای منی.

وقتی تو آمدی خوشبختی را با تمام وجود حس میکردم چون تو همان امید زندگی منی.

تو که آمدی تمام خاطرات گذشته را در دفتر دلم سوزاندم، و همه را از صندقچه قلبم بیرون ریختم و از یادم بردم.

تو که آمدی تنهایی به عزا نشست، غم سفر کرد و قلبم به استقبال عشق رفت.

وقتی تو آمدی ساحل دریای دلم پر از مروارید و صدف شد، و دیگر در کنار ساحل تنها نبودم تو نیز در کنار من بودی.

تو که آمدی شبهای شهر ستاره باران شد، دروازه شهر گلباران شد.

تو مانند یک نوای عاشقانه در قلبم نشستی و قلب مرا با آن نوای آرامت پر از محبت کردی

تو مانند پرنده ای در دلم نشستی و با پروازت در آسمان دلم، به من غرور پرواز به دشت عشق بخشیدی.

تو مانند یک خاطره شیرین در دفتر عشقم می مانی و خواهی ماند.

تو که آمدی مرغ عشقی که در باغ دلم نشسته بود آواز عاشقانه اش را شروع به خواندن کرد . تو که آمدی گذشته های تلخم را همه از صحنه دلم سوزاندم و همه را از یاد بردم.

تو که آمدی عاشقی برایم پر معنا تر از گذشته شد، کلام دوست داشتن مقدس تر از همیشه شد، و داستان لیلی و مجنون برایم واقعی تر از قبل شد.

دفتر عشق را همراه با کلام مقدس تو و با تمام خاطرات شیرینی که با هم داشتیم در صندقچه قلبم می گذارم و کلیدش را به دست حقّ می سپارم.

سرودهای انقلابی از شعارهای انقلابی

شعر بهاران خجسته باد

هوا دلپذیر شد گل ا زخاک بردمید

پرستو(...) زد نغمه ی امید

به جوش آمده ست خون درون رگ گیاه

بهار خجسته(...)

فراوان رسد ز راه

بهار خجسته(...)

فراوان رسد ز راه

به خویشان،به دوستان،به یاران آشنا

به مردان(...) که پیکار می کنند

به آنان که با قلم،(...) درد را

به چشم جهانیان پدیدار می کنند

بهاران خجسته باد

واین بند بندگی

واین بار فقر و جهل

به سرتاسر جهان

به هرصورتی که هست

نگون و گسسته باد

به خویشان،به دوستان،به یاران آشنا

به مردان(...)که پیکار می کنند

به آنان که با قلم٬(...)درد را

به چشم جهانیان پدیدار می کنند

بهاران خجسته باد

بهمن خونین جاویدان

آمده موسمِ فتح و ایمان

شعله زد بر افق نور قرآن

در دل بهمن سرد تاریخ

لاله سر زد ز خون شهیدان

لاله ها قامت سرخ عشق اند

سرنوشت تو با خون نوشتند

پیکر پاکت ای جان به کف را

از ازل با شهادت سرشتند

بهمن خونین جاویدان

تا ابد زنده بادا قرآن

بهمن خونین جاویدان

تا ابد زنده یاد شهیدان 3

مقدمت را اماما شهیدان

با نثار تن خود گشودند

خونشان فرش راه تو بادا

عاشق پاک راه تو بودند

آمدی با پیامت خمینی

از رهایی و ازغم سرودی

آن که بر ظلم شب حمله ور شد

ای خمینی تو بودی تو بودی

آن که بر ظلم شب حمله ور شد

ای خمینی تو بودی تو بودی

بهمن خونین جاویدان

در دل تار شهر شهیدان

دست غم خوار خلق خدایی

از تبار حسین شهیدی

از دیار عروج و خدایی

در دل تار شهر شهیدان

دست غمخوار خلق خدایی

از تبار حسین شهیدی

از دیار عروج و خدایی

بهمن خونین جاویدان

در زمستان بهاران آمد

آدم از قعر دوران آمد

بوی نسل شقایق پیچید

بوی عطر شهیدان آمد

در زمستان بهاران آمد

آدم از قعر دوران آمد

بوی نسل شقایق پیچید

بوی عطر شهیدان آمد

بهمن خونین جاویدان

تا ابد زنده بادا قرآن

بهمن خونین جاویدان

تا ابد زنده یاد شهیدان

تا ابد زنده یاد شهیدان...

دهه فجر در شعارهای انقلاب

روزی مردم نام امام خمینی را برای مردی از تبار خوبان برگزیدند. نامی که امروز ما او را به آن نام می شناسیم. افراد سرنوشت ساز در تاریخ کم نیستند. مردانی خوب یا بد. اما آنچه آنها را بزرگ می سازد عظمتی است که مردم آن را باور می کنند. روح الله خمینی، مردی بود که مردم او را به عنوان امام و رهبر برگزیدند. و تاریخ با این انتخاب تاریخی رقم خورد.

روزی خبر تاریخی «امام آمد» در روزنامه ها چاپ شد. 12 بهمن سال 1357 دهه فجر... و بدین سان سیر شگفت انگیز نهضت امام خمینى (س) كه در تاریخ سیزدهم مهرماه 1357 هجرى شمسى به هجرت آن حضرت از نجف به پاریس و اقامت 117 روزه امام در فرانسه انجامیده بود، به ساعت 9 و 27 دقیقه و 30 ثانیه بامداد روز پنجشنبه دوازدهم بهمن ماه 1357رسید كه چهره ملكوتى امام خمینى (س) به عنوان رهبر موفق عظیم ترین انقلاب دینى درعصر حاضر و قرون اخیر، پس از پانزده سال تبعید، برروى پلكان هواپیما در فرودگاه تهران ظاهرگشت . ... و زمانى كه امام آمد، دستانش پراز "نور" بود و دامانش پراز "آزادى" و "آزادگى" و زبانى كه "حق" برجاى "باطل" نشاند . ولیالى مباركه عشر كه حدیث عشق و خون و آتش بود به فجر رهایى "یوم الله" الهى انجامید .

سالگشت این نخستین دست آورد ثمره قیام طولانى و پررنج‏ حماسه امام و مردم برامت اسلام مبارك باد! دهه فجرباوجود اینكه از گفتگوهاى خود با شاه، این طور استنباط كرده بودم كه بختیار بیشتر، نقش یك "محلل" را براى خروج قانونى شاه از كشور، بازى مى كند، از مذاكرات خود با بختیار در كمال شگفتى به این نتیجه رسیدم كه او، خود را چیز دیگرى مى پندارد . او با لحنى پراحساس از نقشه هایى كه براى دولت ‏خود داشت صحبت مى كرد و از طرحهاى خود براى "ربودن انقلاب" از دست آیت الله خمینى سخن مى گفت! او تصور مى كرد كه با خروج شاه از ایران مى تواند، رهبرى ملت ایران را به دست‏خود بگیرد.

بختیار، قدرت و نفوذ آیت الله خمینى را دست كم گرفته بود و در یكى از ملاقاتها به من گفت درنظر دارد براى ملاقات آیت الله به پاریس برود و به او پیشنهاد كند كه به داشتن مقام مذهبى در خارج از قلمرو قدرت دولت اكتفا كند و كار سیاست و امور دولت را به او واگذار نماید . خداوندا فرموده ای: که سرنوشت هر قومی را به خودشان نهادیم. و به ملت ایران لطف نمودی تا با رهبری مردی از تبار خوبان، انقلابشان به ثمر رسد و اینک که زیر چتر ولایت، این قوم تکیه گاهی جز نیروی الهی ندارد ایشان را مستدام و پیروز فرما و شر دشمنانش را به خودشان باز گردان.

برای احیای این ارزشها و اصول معنوی در جامعه اصلاح خود بر دیگران تقدم دارد و به فرموده حضرت امام صادق (ع):

امام صادق(ع): " با اعمال خود مردم را به سوی خوبیها بخوانید و دعوت گر زبانی نباشید"

* دهه فجربه همین دلیل حضرت امام (ره)خودساری را مقدم می دانند و بسیار ظریف این نکته را متذکر می شوند که " هر کس از خودش باید شروع کند و عقاید و اعمالش را تطبیق با اسلام بدهد و بعد از اینکه خودش را اصلاح کرد آن وقت دنبال این باشد که دیگران را اصلاح کند و در ادامه تاکید می کنند " هر اصلاحی نقطه اولش خود انسان است چنانچه خود انسان تربیت نشود نمی تواند دیگران را تربیت کند " شکی نیست علاوه بر ضرورت خودسازی افراد ، نظام تعلیم و تربیت نیز ضمن پرداختن به اصل آموزش و پرورش در سطح خرد و کلان باید به جایگاه و مکانت رفیع ارزشها و فضائل انسانی و اخلاقی توجه ویژه ای نماید و ارزشهای معنوی را ارج نهد.

این مطلب را با جمله زیبای حضرت امام (ره) به پایان می رسانیم که فرمودند " اینجا کشور رسول الله (ص) است اینجا کشور امام صادق (ع)است ... هم اصلاح کنیم خودمان را که خدای نخواسته تخلف نکنیم و هم توجه کنیم به اینکه اگر یکی تخلفی کرد جلویش را بگیریم ، نه با داد و دعوا ، گفتن با ملایمت " محمدرضا كه روزى با كبكبه و دبدبه و دعوت از دهها شاه و رئیس جمهور از چهارگوشه جهان، در خرابه هاى تخت جمشید و درمقابل مقبره پاسارگاد و گور كوروش هخامنشى، خود را "شاه شاهان" مى نامید و از مردى كه حدود دوهزار و پانصدسال پیش، مرده بود مى خواست كه: "آسوده بخوابد، چون او بیدار است! " روز بیست و ششم دى ماه 1356 هجرى شمسى باحالى زار و نزار براى رهایى از مجازات و ستمهاى سى و هفت‏ساله اش، از كشور گریخت و به دامان امریكا پناه برد و شاهپور بختیار نیز كوچكتر از آن بود كه در حلقه ی مهره هاى از هم پاشیده امریكا در مقابل توفان سهمگین انقلاب اسلامى كارى از پیش برد.

سولیوان**، در صفحه 166 كتابش از بختیار، این چنین یاد مى كند: "فرداى روزى كه بختیار در مقام نخست وزیرى مستقرشد براى اولین بار بااو ملاقات كردم . دراین ملاقات و دیدارهاى بعدى، بختیار را بیشتر شبیه یك فرانسوى با آداب و حركات و رفتار فرانسویان یافتم تا یك ایرانى! او از زبانهاى خارجى منحصرا به زبان فرانسه صحبت مى كرد، لباس دوخت فرانسه به تن داشت و طرز بیان و حركاتش شبیه یك جنتلمن فرانسوى بود! من سخنان بختیار را در این مورد، با ناباورى گوش كردم و پس از بازگشت‏به سفارت، گزارش مفصلى درباره گفتگوهاى خود با بختیار و عقاید شخصى خود درباره او به واشنگتن مخابره كردم . در آن گزارش نوشتم كه: بختیار، به نظر من "دون كیشوتى" بیش نیست و نمى داند كه پس از بازگشت آیت الله خمینى به ایران، سیل انقلاب، او و دولتش را با خود خواهدبرد ... "

برای شادی رو ح حضرت امام خمینی رحمةالله علیه و تمام شهدا صلوات***

پی نوشت :

*سفینه البحار
**سولیوان آخرین سفیر امریکا در ایران بود.
***صحیفه نور؛ ج 13 ص 283 تاریخ سخنرانی: 59/10/29، صحیفه نور؛ ج 4 ص 51 تاریخ مصاحبه: 57/09/20، صحیفه نور؛ ج 9 ص 163 تاریخ سخنرانی: 58/06/28 و صحیفه نور؛ ج 5 ص 184 تاریخ سخنرانی: 57/18/12

نگارنده: محمدرضا عابدی

برای آشنایی با مهارت‌های موردنیازتان در تدریس می‌توانید با کلیک روی هرکدام از موارد زیر، به آن‌ها دسترسی داشته باشید:

برای اطّلاع از موضوع‌های مرتبط با این موضوع ر.ک.به:

تصاوير ديوار نوشته‌هاي انقلاب، مركز انتشارات علمي و فرهنگي، تهران، 1361.
مرتضي مطهري،‌ نهضت‌هاي اسلامي در صد ساله اخير، انتشارات صدرا، قم، بي‌تا، ص 6
همگام با شعارها در انقلاب اسلامي ايران، انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، تهران، بي‌تا.
مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی دفترحفظ ونشرآثارحضرت آیه الله العظمی سيّدعلی خامنه ای(مدّظلّه العالی)
خاطرات شاپور بختيار، طرح تاريخ شفاهي ايران، مركز مطالعات خاورميانه، دانشگاه هاروارد،‌ ويراستار حبيب لاجوردي، نشر زيبا،‌ تهران،1380، چاپ سوم، ص 120.

موضوع کودک و نوجوان

شعر و داستان

داستان

شعر