مقدمه ای بر نام خدا
کلمه‌ای که در هر دیدوبازدید به زبان می‌آید، چیست؟ ما وقتی به هم می‌رسیم، همدیگر را ملاقات می‌کنیم، معمولاً دست یکدیگر را به گرمی می‌فشریم، ابتدا سلام می‌کنیم، اما آیا تابه‌حال به معنی سلام فکر کرده‌اید؟ آیا می‌دانستید که سلام یکی از نامه‌ای خداست؟! واژه سلام بیش از ۴۰ بار در قرآن آمده است. ...
هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلام ...؛
اوست خداى فرمانروا، سلامت بخش، ایمنی‌بخش...
(حشر، ۲۳)
سلام به معنی تحیت، تهنیت، درود، سلامتی، آشتی و آسودگی است؛ یعنی؛ سلامت و بی‌گزند باشید. به همین دلیل، سلام آغازگر ارتباطی سازنده و انسانی است. سلام‌علیکم نیز در اصل سلام‌الله علیکم است؛ یعنی درود خدا بر تو باد. خداوند تو را به‌سلامت دارد و در امن‌وامان باشی. سلام دعای سلامتی و نوعی اعلام دوستی و صلح است و بهترین درودی است که می‌توان در یک کلام به یکدیگر تقدیم کرد. به یکدیگر سلام کنید که این سلام تحیت و درودی است خدایی مبارک و پاک. واژه‌ی تحیت هم‌خانواده‌ی حیات و به معنی آرزوی بقاء و زندگی برای دیگری است. قبل از آغاز هر سخنی، به سلام تأکید و سفارش شده، به‌اندازه‌ی که:
پیامبر (ص) فرمود:
سلام کن بر هرکسی که ملاقات می‌کنی تا خدا بر حسنات تو بیفزاید و برکات تو را اضافه فرماید. از پاسخ دادن به کسی که با سلام سخن آغاز نکرده، خودداری کن.
سلام نام خدا
- به نام خداوند رنگین‌کمان
- خداوند بخشنده مهربان
به نام خدایی كه به همه ما عقل و چی داده؟ گوش؟ اِ اِ اِ وای وای موش...؟ فهمیدم! ... نه!!!.... به نام خدایی كه به ما عقل و هوش داده. بچه‌ها سلام، حالتان خوبِ؟ سلامتید؟ الحمدلله...بچه‌ها من می‌خواهم یك شعر قشنگ برایتان به خونم. چرا؟ چون نزدیکه. چی...؟
پاشو پاشو بهاره
گل وا شده دوباره
***
نه برف و نه زمستونه
نه گرما و تابستونه
***
نه زرده و نه پائیز
بهاره فصلی تمیز
***
بوی گل و گلابه
چشمه عجب پرآبه
***
هزارهزار فرشته
زمین مثل بهشته
***
بچه‌ها چون بهاره
غم دیگه جا نداره
***
بهارَمو بهارم
شادی با خود می آرم
***
لب‌ها رو خندون می‌کنم
شیرینی و هدیه دارم
***
پاشو پاشو بهاره
گل وا شده دوباره
حالا بچه‌ها من می‌خواهم یک‌شکل قشنگ برایتان بكشم که مظهر بهار است. اطراف این شکل قشنگ را با شکل چهارتا گل قشنگ دیگر آماده کرده‌ام. شما درون گل وسط، نام آن چهارتا گل را بگویید یا آن نام چهارتا گل را با پرسیدن چند سؤال از شما که می‌گویید می‌نویسم. آماده‌اید؟ ...
- نام گُلی كه 2 (لام) دارد؟ ل ا ل ه
- نام گُلی كه 2 (میم) دارد؟ م ر ی م
- نام گُلی كه 2 (سین) دارد؟ س و س ن
- نام گُلی كه 2 (الف) دارد؟ ا ر غ و ا ن
خوب بچه‌ها با کنار هم قرار دادن چهار حرف اول پاسخ‌های شما، چه پیامی به دست می‌آید؟ آفرین سلام
شعر سلام و شاپرک
سلام مثل بـهاره
گـل و شکوفه داره
بوی قشنگ دوستی
هـمـراه خود می آره
***
وقتی سلام می‌کنی
شاپـرکا می‌خندن
بال‌هاشونو بـرامـون
وا‌می‌کنن، می‌بندن
داستان سلام، نام خدا
خوب بچه‌ها به داستان این دختر خوب گوش كنید: ستاره دختر خیلی خوب و مهربانی بود، اما یك عیب بزرگ داشت، او همیشه فراموش می‌كرد سلام كند. وقتی از مدرسه به خانه برمی‌گشت سلامش را فراموش می‌كرد. وقتی بابا خسته از سركار برمی‌گشت، ستاره به‌جای سلام فقط لبخند می‌زد، بعضی وقت‌ها بابا از دستش عصبانی می‌شد و می‌گفت: دوباره سلامتو قورت دادی؟ اما ستاره چیزی رو قورت نداده بود فقط مثل همیشه سلامشو فراموش كرده بود. ستاره دوست داشت به همه سلام كند تا همه بفهمند كه او چقدر دختر خوب و مؤدبی است، اما همیشه یادش می‌رفت، حتی دوستای ستاره از دستش ناراحت بودند چون او حتی جواب سلام آن‌ها را هم نمی‌داد.
ستاره كم‌كم داشت تنها می‌شد، بچه‌ها یك روز پدربزرگ ستاره برایش یه هدیه جالب آورد. اگر گفتید چه بود؟ یك طوطی... این طوطی تنها كلمه‌ای كه بلد بود می‌گفت: سلام، سلام. طوطی هر وقت ستاره را می‌دید سلام می‌كرد و ستاره هم جواب می‌داد. كم‌كم ستاره یاد گرفت كه به هر كس می‌رسد سلام كند.
پدربزرگ ستاره از این موضوع خیلی خوشحال بود، یك روز ستاره را بغل كرد و بوسید و گفت: می‌دانی امام حسین (ع) درباره سلام چه حدیث قشنگی دارد؟
امام حسین (ع) فرمود:
سلام ۷۰ ثواب دارد، ۶۹ تای اون مال كسی است كه اول سلام كند و یک‌دانه آن مال كسی است كه جواب سلام را بدهد.
پس همیشه تلاش كن كه اول تو سلام كنی. ستاره فهمید كه سلام كردن چقدر خوبِ و همه آدم‌ها بچه‌هایی را كه به دیگران سلام می‌كنند را دوست دارند.
شعر برای سلام کردن
وقتی‌که از خواب پا شدی
یا كه به دوستت رسیدی
***
وقتی‌که توی خیابون
آشنا و فامیل رو دیدی
***
بپپا سلام یادت نره
بپپا سلام یادت نره
راستی!... بچه‌ها چرا سلام می‌كنیم؟ جوابش در این حدیث است که:
پیامبر (ص) فرمود:
سزاوارترین مردم در نزد خدا و رسولش كسی است كه اول سلام كند.[1].
امّا چگونه؟ جواب پرسش را می‌خواهیم باهم در یك جدول پیدا كنیم. آن‌هم با پرسیدن چند سؤال از شما. آماده‌اید...؟
جدول و پرسش و پاسخ سلام
- چیزی که فاصلهٔ زیادی داشته باشد.دور(۴، ۸ و۱۸)
- آفریننده آفریده‌ها؟خداوند(۱، ۵، ۲، ۱۰، ۱۳ و۱۷)
- با چه درد را درمان کنند؟دارو(۱۶، ۷، ۲۳ و۱۰)
- اشرف مخلوقات؟انسان(۹، ۲۴، ۱۱، ۲۰ و ۲۵)
- پرنده‌هزارآوا و خوش‌آواز؟بلبل(۱۹، ۶، ۱۹، ۲۲)
- نگهبان مزرعه؟مترسك(۱۲، ۱۴، ۲۷، ۳ و۱۵)
- با آن نان درست می‌كنند؟آرد(۷، ۲۷ و ۲۸)
- دهمین حرف الفبای فارسی؟د(۲۱ و ۲۶)
حالا اولین حرف را می‌نویسیم و ۳ تا ۳ تا می‌شماریم و کنار هم می‌گذاریم تا به پیام: حدیثی از امام باقر(ع): اِنَّ اللّه َ يُحِبُّ اِفشاءَ السَّلامِ برسیم. خداوند بلند سلام كردن را دوست دارد.[2]. سلام كردن باید آشکارا باشد. خداوند آشکار ساختن سلام را دوست می‌دارد. حالا بچه‌ها می‌خواهیم ببینیم سلام چه فایده‌هایی دارد؟ با توجه به «حروف پراکنده» داخل هر کارت، هر كس زودتر جواب بدهد یك جایزه پیش من دارد. بله كلمه اول چیست؟ ح ب م ت اگر سلام كردیم، باعث چه می‌شود؟ محبت كلمه دوم چیست؟ آ ت ی ش اگر سلام كردیم، باعث چه می‌شود؟ بله! آشتی اولین كار برای آشتی سلام است. به سراغ كلمه سوم می‌رویم. ی س ا م ل ت یعنی سلامتی اگر سلام كردیم، باعث چه می‌شود؟ سلام چه می‌آورد؟ بله! سلامتی و همین طور دعایی است برای سلامتی دیگران. كلمه چهارم چیست؟ ن ا ط ش اگر سلام كردیم، باعث چه می‌شود؟ نشاط سلام است که برای سلام كننده نشاط وشادی می‌آورد. خوشی و شادمانی می‌آورد. حالا كه فایده‌های سلام را گفتید، بگویید ببینم چه كسی باید به چه كسی سلام كند؟
- س و ا ر ه به پ ی ا د ه
- ك و چ ك ت ر به ب ز ر گ ت ر
- ا ی س ت ا د ه به ن ش س ت ه
- گ ر و ه ك م به گ ر و ه ز ی ا د
بله بچه‌ها از آداب سلام در این کارت ك و چ ك ت ر به ب ز ر گ ت ر این است كه كوچكتر به بزرگ‌تر سلام كند، ولی پیامبر (ص) همیشه و در همه حال مخصوصاً به بچه‌ها زودتر سلام می‌كرد و می‌فرمود: هرگز من این کارم را ترك نمی‌كنم.[3]
به هرکجا که می‌ریم
در اوّل هر کــلام
می‌روید رو لب ما
گل‌بوته‌های سلام
***
قدیمی‌ها می‌گفتن
چقدر خوب و زیبا
سلامتی می آره
سلام برای دل‌ها
***
دوستی‌ها بر پا می شه
با یک سلام و خنده
درخت دشمنی‌ها
از ریشه می شه کنده
***
ای چشمه محبّت
سلام بکن تو هر بار
این هدی قشنگیست
در لحظه‌های دیدار
حالا نوبت چی است؟
با این دودست کوچکم
دست می‌برم پیش خدا
بادل پاک و روشنم
***
دعا کنم، دعا، دعا
آهای خدا، خدا، خدا
بشنو دعاهای مرا
خدایا ظهور امام زمان را نزدیك بفرما. خدایا به همه ما سلامتی بده. خدایا همة مریض‌ها را شفا بده. به امید دیدار دوباره همة شما بچه‌های گُل. خدا یار و نگهدارتان
نگارنده: عباس صباغ از دامغان
برای آشنایی با مهارت‌های موردنیازتان در تدریس می‌توانید با کلیک روی هرکدام از موارد زیر، به آن‌ها دسترسی داشته باشید:
- شعر
- اردو
- مثل‌ها
- مسابقه
- گِل‌بازی
- کلاسداری
- اسباب‌بازی
- نقد داستان
- تربيت برتر
- جدول قرآنی
- پوشش مربّی
- قصه‌های قرآن
- قصه حیوانات
- اشعار کودکانه
- پرسش و پاسخ
- مهارت «پایان»
- مهارت «بازی»
- مهارت «شروع»
- مخاطب شناسی
- پرسش استاندارد
- اطلاعاتی از قرآن
- مهارت «تدریس»
- بیست اصل تربیتی
- مهارت «نویسندگی»
- مهارت «قصّه‌گویی»
- مهارت «شعرخوانی»
- شیوه «تنظیم محتوا»
- مهارت «تابلونویسی»
- مهارت «رنگ آمیزی»
- مهارت «فرزندپروری»
- مهارت آموزش «مفاهیم قرآنی»
پانویس:
[1] مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ الْبَادِي بِالسَّلَامِ أَوْلَى بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ :
امام صادق (ع ) فرمود: آنكه آغاز به سلام كند به خدا و رسولش نزدیک‌تر و سزاوارترین مردم است .
اصول كافى، جلد ۴، صفحه ۴۶۰، روایت ۸ وبحارالانوار، ج76، ص12.
[2] عـِدَّةٌ مـِنْ أَصـْحـَابـِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُحِبُّ إِفْشَاءَ السَّلَامِ:
امام بـاقـر (ع) فـرمـود: به‌درستی كـه خـداى عزوجل دوست دارد آشكار كردن سلام را.
اصول كافى، جلد ۴، صفحه ۴۶۰، روایت ۵ وبحارالانوار، ج76، ص10.
[3] پیامبر (ص): پنج چیز است که تا آستان مرگ آن‌ها را ترک نمی‌کنم; یکى از آن‌ها سلام کردن به کودکان است.
بحارالانوار، ج ۱۶, ص ۲۱۵.
انس بن مالک می‌گوید پيامبر (ص) درراه‌ی با چند کودک خردسال مواجه شد و به آنان سلام کرد و غذا داد.
بحارالانوار، ص ۲۲۹
امام باقر (ع) فرمود، پیامبر (ص) می‌فرمود: پنج چيز است که تا لحظه مرگ آن‌ها را ترک نمی‌کنم يکي از آن‌ها سلام کردن به کودکان است.
بحارالانوار ج ۱۶ ، ص ۲۱۵
پيامبر (ص) فرمود: در سلام کردن به کودکان مراقبت دارم، تا پس از من به‌صورت يک سنت در ميان مسلمانان بماند و همه به آن عمل کنند.
وسائل، ج ۳، ص ۲۰۹.
پيامبر (ص) به کوچک و بزرگ‌سال سلام می‌کرد و در سلام کردن بر ديگران حتي به کودکان پيشي می‌گرفت و هر کس را می‌دید نخست او سلام می‌کرد و با آنان دست می‌داد.
مکارم الاخلاق، ج ۱، ص ۲۳ وميزان الحكمه، ج6، ص2563.
